Σας είναι οικείος σαν όρος;
Ορθορεξία
Έχετε αποφασίσει να έχετε καλύτερη υγεία με την αλλαγή των διατροφικών σας συνηθειών και με την έναρξη μιας συστηματικής προπόνησης. Η προσοχή που δίνετε στις ετικέτες των τροφίμων, ειδικά στα συστατικά, οδηγεί στην επιλογή κατανάλωσης περισσότερων λαχανικών, φρούτων, δημητριακών ολικής αλέσεως, και σε μεγαλύτερη κατανάλωση νερού και τροφίμων που έχουν λιγότερη επεξεργασία, που δεν περιέχουν πρόσθετα ή άλλες τεχνητές ουσίες. Αισθάνεστε υπέροχα! Έχετε περισσότερη ενέργεια και έχετε χάσει βάρος. Άλλοι αρχίζουν να παρατηρούνε και να ρωτάνε τι κάνετε. Τώρα έχετε γίνει γνωστοί για τις διατροφικές συμβουλές που δίνετε.
Μήπως αυτό μπορεί να γίνει μια διατροφική διαταραχή; Ναι, μπορεί. Με το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης που έχει συνεχή αύξηση, όπως και η επιδημία της παχυσαρκίας επίσης, είναι δύσκολο να πιστεύουμε ότι η υγιεινή διατροφική μας συνήθεια μπορεί να γίνει “ανθυγιεινή”. Ωστόσο η εμμονή με τα υγιεινά τρόφιμα δεν παραπέμπει και σε μια υγιή σχέση. Ούτε για το σώμα σας, ούτε για το μυαλό και την ψυχή σας.
Η απόφαση να τρώτε πιο υγιεινά δεν υποδηλώνει απαραίτητα ότι θα αναπτύξετε διατροφική διαταραχή. Ωστόσο, το άγχους ή η κατάθλιψη ίσως είναι μετάβαση σε μια διατροφική διαταραχή όπως η ορθορεξία.
Τι είναι η ορθορεξία;
Ορθορεξία
Ο όρος ορθορεξία επινοήθηκε για πρώτη φορά από τον Steven Bratman, MD, το 1996 για να περιγράψει την ανθυγιεινή εμμονή του ασθενούς με την κατανάλωση υγιεινών τροφίμων. Η ορθορεξία δεν αναφέρεται επίσημα ως διαταραχή ψυχικής υγείας στο DSM-5, όπως η νευρική ανορεξία (ΝΑ) ή νευρική βουλιμία (ΝΒ). Ωστόσο, η ορθορεξία έχει πολλές παραλλαγές με την ανθυγιεινή εμμονή που παρατηρείται με ΝΑ ή ΝΒ. Είναι μια εμμονή με την ποιότητα του φαγητού και όχι με της θερμίδες ή την ποσότητα του φαγητού.
Αρχικά μπορεί να μην υπάρχει περιορισμός της πρόληψης τροφής. Όμως, πολλές τροφές αποφεύγονται επειδή θεωρούνται ανθυγιεινές. Εκείνοι που πάσχουν από ορθορεξία μπορεί ακόμη να αποφεύγουν κοινωνικές καταστάσεις, όπως η έξοδος σε εστιατόρια ή σε φιλικά σπίτια επειδή δεν γνωρίζουν τα συστατικά που περιέχουν τα φαγητἀ. Η κοινωνική απομόνωση ή αποφυγή είναι παράλληλη με τις διατροφικές διαταραχές και μπορεί να είναι πολύ σοβαρή. Η αποφυγή πολλών ειδών τροφής μπορεί τελικά να οδηγήσει σε μειωμένη υγεία από υποσιτισμό, ανεπάρκεια θρεπτικών ουσιών, χαμηλή κατανάλωση ενέργειας σε σύγκριση με τις ανάγκες και στην απώλεια βάρους.
Οι κίνδυνοι της ορθορεξίας
Ορθορεξία
Όπως είδατε προηγουμένως, κάποιοι αρχίζουν να τρώνε πιο υγιεινά ώστε να είναι και οι ίδιοι πιο υγιείς, αλλά με την διαταραχή της ορθορεξίας που συνήθως είναι μια τάση αλλαγής της εμφάνισης, να θέλουν να χάνουν βάρος, να είναι πιο λεπτοί, να έχουν τον έλεγχο, να βελτιώνουν την αυτοεκτίμηση τους ή να είναι πιο ελκυστικοί. Η εμμονή αυτή δίνει τον έλεγχο της σκέψης και της ζωής αυτών των ατόμων στο φαγητό.
Η σχολαστική ανάγνωση των ετικετών, ο προγραμματισμός όλων των γευμάτων και των σνακ, η ικανότητα τους να μην αποκλίνουν από την εκτέλεση αυτού του σχεδίου, μπορεί να γίνει η μόνη τους αντιληπτή απόλαυση. Σε σοβαρές περιπτώσεις, τίποτα δεν έχει σημασία περισσότερο από την ποιότητα του φαγητού. Ούτε η δουλειά, ούτε οι σχέσεις, ούτε τα εσωτερικά σημάδια (τις ανάγκες) του σώματος δεν είναι πιο σημαντικά από την ποιότητα της τροφής.
Η συνολική εμμονή της κοινωνίας με την υγεία και με το πρώτυπο του ”αδύνατου” παραχώρησαν τη δυνατότητα σε εκείνους που έχουν διατροφική διαταραχή να πιστεύουν ότι αυτό που κάνουν είναι υγιές ή ᾽᾽κανονικό᾽᾽. Ακριβώς επειδή κάτι είναι πολιτιστικός κανόνας δεν σημαίνει ότι είναι και ᾽᾽φυσιολογικό᾽᾽ ή υγιές. Αν αισθάνεστε ένοχοι που δεν γνωρίζετε τα συστατικά του πιάτου σε ένα εστιατόριο ή έπειτα από την κατανάλωσή του έχετε το ίδιο συναίσθημα επανειλημμένα τότε αυτό είναι μία ένδειξη ότι χρειάζεστε υποστήριξη. Το να ακολουθείτε τους κανόνες τροφίμων που δεν είναι ευέλικτοι, δεν είναι ένας σωστός τρόπος ζωής.
Θέλετε να μάθετε περισσότερα σχετικά με τη διατροφή; Δείτε το πρόγραμμα Certified Sports Nutrition Coach της NASM™.
Υποστήριξη
Ορθορεξία
Είναι στη φύση μας η πείνα εφόσον το σώμα μας θέλει τροφή για να ζήσει. Είτε κάνετε άσκηση, είτε όχι, πρέπει να τρώτε. Η υγιεινή διατροφή είναι η εξεύρεση του ατομικού σας τρόπου κατανάλωσης, η ευελιξία με την πρόσληψη τροφής (συμπεριλαμβανομένων των επιλογών και των ωρών τροφής), η ανταπόκριση στις εσωτερικές σας ενδείξεις πείνας, καθώς και η δυνατότητα διαφόρων τροφών με μέτρο χωρίς ενοχή.
Εδώ είναι ένας σύνδεσμος για μια εμπιστευτική εξέταση που μπορείτε να πάρετε για να διαπιστώσετε εάν πρέπει να αναζητήσετε επαγγελματική υποστήριξη για τέτοιου είδους διατροφικές διαταραχές: http://nedawareness.org/get-screened
Για περισσότερες πληροφορίες και απαραίτητη υποστήριξη δείτε το www.nationaleatingdisorders.org.
Πηγές
Ορθορεξία
- National Eating Disorders Awareness and Prevention www.nationaleatingdisorders.org
- Orthorexia Nervosa: An Unhealthy Obsession with Healthful Eating. Amanda Mellowspring, MS, RD. SCAN’s PULSE Fall 2008, Vol. 27, No. 4
- The clinical basis of orthorexia nervosa: emerging perspectives. Koven N.S., Abry A.W. Neuropsychiatr Dis Treat. 2015 Feb 18;11:385-94. doi: 10.2147/NDT.S61665. eCollection 2015.
