Τι είναι καρκίνος;
Άσκηση στους Καρκινοπαθείς
Σύμφωνα με την Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS), υπάρχουν περισσότερες από 100 διαφορετικές ασθένειες που ανήκουν στην ίδια κατηγορία με τον “καρκίνο”. Το κοινό νήμα μεταξύ αυτών των διαφορετικών τύπων καρκίνου είναι ότι όλα ξεκινούν ως μη φυσιολογικά κύτταρα, τα οποία μεγαλώνουν ανεξέλεγκτα σε κάποιο μέρος του σώματος. Η ACS εκτιμά ότι περισσότεροι από 1,4 εκατομμύρια Αμερικανοί έχουν καρκίνο, ενώ πάνω από μισό εκατομμύριο θα πεθάνουν από τη νόσο το 2008.
Οι τρεις πιο συχνές μορφές καρκίνου που συμβαίνουν στους άνδρες είναι ο καρκίνος του προστάτη, του πνεύμονα και του παχέος εντέρου. Στις γυναίκες ο καρκίνος μαστού, των πνευμόνων και του παχέος εντέρου είναι οι τρεις πιο συχνοί τύποι καρκίνου. Ο καρκίνος μπορεί να αντιμετωπιστεί με διάφορες μεθόδους μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό. Αυτές οι θεραπείες περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση, ακτινοβολία, χημειοθεραπεία, ορμονική θεραπεία και βιολογική θεραπεία.
Πως βοηθάει η άσκηση;
Άσκηση στους Καρκινοπαθείς
Ένας αυξανόμενος αριθμός μελετών εξέτασε τα οφέλη της άσκησης κατά τη διάρκεια της θεραπείας του καρκίνου. Αν και η πλειοψηφία των μελετών εξέτασε γυναίκες με καρκίνο του μαστού σε πρώιμο στάδιο, τα στοιχεία της έρευνας έδειξαν ότι η άσκηση μπορεί να έχει θετικό αντίκτυπο στο σωματικό βάρος, τη συνολική φυσική κατάσταση, τη μυϊκή δύναμη, την ευκαμψία και την ποιότητα ζωής, καθώς και στα συμπτώματα όπως πόνος και κούραση. Μία πρόσφατη μελέτη του Kerry Coumeya, Ph.D., και συναδέλφων του, δείχνει τα οφέλη της άσκησης για την ολοκλήρωση της χημειοθεραπείας. Στη μελέτη, οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού που συμμετείχαν σε προγράμματα άσκησης με αντιστάσεις κατά τη διάρκεια της χημειοθεραπείας είχαν μείωση της δόσης καθώς και λιγότερες καθυστερήσεις στις χημειοθεραπείες.
Συστάσεις για την σωματική δραστηριότητα
Άσκηση στους Καρκινοπαθείς
Η βέλτιστη μορφή άσκησης για ασθενείς με καρκίνο που κάνουν θεραπεία παραμένει ασαφής. Οι ερευνητικές μελέτες έχουν γενικά εξετάσει την αερόβια άσκηση μέτριας έντασης, άσκηση αντοχής και / ή συνδυασμένα προγράμματα. Πρέπει να γίνει περαιτέρω έρευνα για τον προσδιορισμό του καλύτερου τύπου, του χρόνου καθώς και της έντασης της άσκησης για τους διαφόρους τύπους αλλά και στάδια του καρκίνου. Παρά τους περιορισμούς αυτούς, ως επί το πλείστον, οι ιατρικές συνταγές που συνιστούσαν άσκηση ακολούθησαν προσεκτικά τις δημοσιευμένες οδηγίες του Αμερικανικού Κολλεγίου Αθλητιατρικής.
Ειδικές εκτιμήσεις
Άσκηση στους Καρκινοπαθείς
Τα άτομα παρουσιάζουν ενδεχομένως, διαφορετικές αντιδράσεις στις θεραπείες του καρκίνου. Τα προγράμματα άσκησης μπορεί να χρειαστεί να τροποποιηθούν ώστε να επιτρέψουν τις “δύσκολες” ημέρες του κύκλου θεραπείας. Σε αυτή την περίπτωση της χημειοθεραπείας, αυτό μπορεί να σημαίνει αποφυγή ή κλιμάκωση της άσκησης στις ημέρες που οι παρενέργειες από τη θεραπεία είναι πιο έντονες. Στην περίπτωση ακτινοθεραπείας μπορεί να χρειαστεί να μειωθεί η άσκηση ή σε ορισμένες περιπτώσεις να αποφευχθεί προς το τέλος της θεραπείας αλλά και στις πρώτες εβδομάδες μετά τη θεραπεία.
Εάν ένα άτομο δεν είναι τακτικά ενεργό και επιθυμεί να ξεκινήσει ένα πρόγραμμα άσκησης κατά τη διάρκεια της θεραπείας του καρκίνου, μπορεί να χρειαστεί να ξεκινήσει με άσκηση χαμηλής έντασης που αποτελείται από αργούς περιπάτους και σταδιακά εξελίσσεται στην άσκηση με την πάροδο του χρόνου. Εάν πρόκειται να ξεκινήσουν χημειοθεραπεία μπορεί να είναι καλό να περιμένετε να ολοκληρωθεί ο κύκλος χημειοθεραπείας, ώστε να δείτε πως θα αντιδράσει στη θεραπεία πριν ξεκινήσετε ένα πρόγραμμα άσκησης.
Τα άτομα που κάνουν θεραπεία καρκίνου πρέπει να δίνουν προσοχή στα παρακάτω:
Άσκηση στους Καρκινοπαθείς
- Να πάρουν έγκριση από τον ογκολόγο (γιατρό καρκίνου) πριν ξεκινήσουν ένα πρόγραμμα άσκησης.
- Τακτικός έλεγχος της θερμοκρασίας, παλμού/καρδιακου ρυθμού, πίεσης αίματος, ρυθμού αναπνοής. Αν κάνει μέτρια έως έντονη άσκηση, θα πρέπει να έχετε στον νου σας την πίεση του αίματος και τον καρδιακό ρυθμό πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την άσκηση, ώστε η διαδικασία της άσκησης να είναι κατάλληλη και ασφαλής.
- Άσκηση με συνεργάτη, φροντιστή ή επαγγελματία της άσκησης για λόγους ασφαλείας
- Αποφύγετε τις εγκαταστάσεις καθώς και τις δραστηριότητες δημόσιας άσκησης (πχ κολύμβηση). Μπορεί να υπάρχει κίνδυνος έκθεσης σε ιογενείς και / ή βακτηριακές λοιμώξεις.
- Αποφύγετε την κολύμβηση εάν κάνουν θεραπείες ακτινοθεραπείας ή αν έχουν καθετήρα. Για παράδειγμα, έναν κεντρικό φλεβικό καθετήρα ή περιφερειακό κεντρικό καθετήρα.
Θα σταματήσετε την άσκηση και θα επικοινωνήσετε με τον ιατρό τους εάν έχουν κάποιο από τα ακόλουθα συμπτώματα κατά τη διάρκεια της άσκησης ή μετά από μία άσκηση:
- Αποπροσανατολισμός, ζάλη, θολή όραση ή λιποθυμία
- Ξαφνική εμφάνιση ναυτίας, εμετού
- Ασυνήθιστη ή ξαφνική δύσπνοια
- Ακανόνιστος καρδιακός ρυθμός, αίσθημα παλμών, πόνος στο στήθος
- Μυϊκός πόνος στο πόδι, οστικός πόνος, ασυνήθιστος πόνος στις αρθρώσεις ή πόνος που δεν έγινε από τραυματισμό
- Μυϊκές κράμπες ή απότομη εμφάνιση μυϊκής αδυναμίας ή κόπωσης
Προφυλάξεις άσκησης
Άσκηση στους Καρκινοπαθείς
Η άσκηση μπορεί να είναι μία αποτελεσματική παρέμβαση για ασθενείς με καρκίνο που κάνουν θεραπεία. Ωστόσο, υπάρχουν παράγοντες που θα κάνουν άσκοπη την άσκηση. Σε αυτές τις περιπτώσεις η άσκηση μπορεί να είναι ακόμα ευεργετική ωστόσο, οι κίνδυνοι μπορεί να είναι υψηλότεροι και μπορεί να χρειαστεί στενή ιατρική παρακολούθηση. Σύμφωνα με το ACS οι ακόλουθες είναι ειδικές προφυλάξεις που πρέπει να γνωρίζετε κατά τη θεραπεία του καρκίνου:
- Αναιμία (χαμηλός αριθμός ερυθρών κυττάρων). Εάν ο αριθμός των ερυθρών αιμοσφαιρίων είναι χαμηλός, είναι μικρότερη η ικανότητα του σώματος να μεταφέρει οξυγόνο στους ιστούς. Η άσκηση μπορεί να χρειαστεί να σταματήσει.
- Ουδετεροπενία (χαμηλός αριθμός λευκών αιμοσφαιρίων). Εάν ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων είναι χαμηλός, η ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμά τη μόλυνση είναι μικρότερη. Πρέπει να αποφύγετε την άσκηση, λοιπόν, εάν υπάρχει πυρετός πάνω από 38°C.
- Θρομβοκυτταροπενία ( χαμηλός αριθμός αιμοπεταλίων). Εάν ο αριθμός αιμοπεταλίων είναι χαμηλός, υπάρχει μεγάλος κίνδυνος για μώλωπες αλλά και αιμορραγία. Αποφύγετε τα αθλήματα επαφής ή δραστηριότητες με υψηλό κίνδυνο τραυματισμού ή πτώσης. Αναφέρετε τυχόν ασυνήθιστους μώλωπες ή συμπτώματα όπως αιμορραγία από τη μύτη στον γιατρό του.
- Παρενέργειες όπως έμετος και διάρροια και συμπτώματα όπως πρησμένοι αστράγαλοι, ανεξήγητη απώλεια/λήψη βάρους, δύσπνοια με χαμηλά επίπεδα άσκησης μπορεί να κάνει την άσκηση επικίνδυνη. Κάντε έλεγχο με τον γιατρό του πριν την άσκηση.
Τα ερευνητικά στοιχεία δείχνουν ότι τα άτομα με καρκίνο που ακολουθούν τις προτεινόμενες οδηγίες και τηρούν συγκεκριμένες προφυλάξεις, μπορούν να ασκήθουν με ασφάλεια κατά τη διάρκεια της θεραπείας με καρκίνο.
Πηγή
Άσκηση στους Καρκινοπαθείς
http://www.acsm.org/public-information/articles/2016/10/07/exercise-during-cancer-treatment
Written by Kerry Courneya, Ph.D., and Margaret McNeely, Ph.D.
