Μείωση του στρες & βελτίωση της ενσυνειδητότητας για αθλητική απόδοση
- 16 Ιουνίου 2023
- HNFC
- 0
Η ψυχική υγεία είναι ένα καυτό θέμα στις μέρες μας, και για καλό λόγο! Σύμφωνα με το Αμερικανικό Ινστιτούτο Στρες, περίπου το 33% των ανθρώπων αναφέρουν ότι αισθάνονται ακραίο στρες. Το 77 τοις εκατό των ανθρώπων βιώνουν άγχος που επηρεάζει τη σωματική τους υγεία. Τέλος, το 73 τοις εκατό των ανθρώπων έχουν άγχος που επηρεάζει την ψυχική τους υγεία.
Φανταστείτε ότι αγχώνεστε για μια κατάσταση στη δουλειά ή στο σπίτι. Σκέφτεστε συνεχώς το πρόβλημα, χάνετε πιθανώς τον ύπνο σας και αισθάνεστε ότι δεν μπορείτε να συγκεντρωθείτε σε οτιδήποτε άλλο. Στο μεταξύ, μπορεί να έχετε μπροστά σας ένα αθλητικό γεγονός.
Πηγαίνετε στην προπόνηση, αλλά δυσκολεύεστε να «κρατήσετε το μυαλό σας συγκεντρωμένο στο παιχνίδι» και νιώθετε εξαντλημένοι. Την ημέρα του αγώνα, η απόδοσή σας δεν είναι η καλύτερη. Αυτό που ξεκίνησε στη δουλειά ή στο σπίτι, μετατράπηκε σε ψυχικό στρεσογόνο παράγοντα, που επηρέασε την αθλητική σας απόδοση. Αν και αυτή η αλυσίδα γεγονότων είναι κοινή, δεν πρέπει να είναι κανόνας.
Η λήψη μέτρων για τη βελτίωση της ενσυνειδητότητάς σας (επίγνωσης) μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του στρες και στη βελτίωση της αθλητικής σας απόδοσης, ανεξάρτητα από το τι συμβαίνει έξω από το γυμναστήριο ή το γήπεδο.
Εάν η ενασχόλησή σας είναι η προπόνηση αθλητών, μπορείτε να τους βοηθήσετε στην αθλητική τους απόδοση με το πρόγραμμα της NASM, Performance Enhancement Specialist!
Επίπτωση του στρες στην αθλητική απόδοση
Μείωση Στρες & Βελτίωση της Ενσυνειδητότητας
Για να κάνετε σωστή διαχείριση του στρες, πρέπει να κατανοήσετε τι είναι, από πού πηγάζει και πώς επηρεάζει την αθλητική σας απόδοση. Στρεσογόνος παράγοντας είναι κάθε ερέθισμα ή κατάσταση που προκαλεί εκτροπή από την ομοιοστατική ισορροπία. Οι μέτριες ποσότητες στρες θα βοηθήσουν στη βελτίωση της απόδοσής σας και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού σας, ενώ η υπερβολική πίεση θα έχει το αντίθετο αποτέλεσμα.
Το άγχος μπορεί να είναι ψυχικό ή σωματικό και μπορεί να είναι καλό στρες (γνωστό ως eustress) ή κακό στρες (γνωστό ως distress). Το “Eustress” μας ενθαρρύνει να κάνουμε μια θετική αλλαγή ή να πιέσουμε προς έναν στόχο, ενώ η αγωνία (το “distress”) μπορεί να μας κρατήσει στη θέση μας ή να μας στηρίξει ψυχικά ή/και σωματικά.
Τι θεωρείται καλό ή κακό άγχος μπορεί να διαφέρει από άτομο σε άτομο με βάση την προσωπική μας εμπειρία από ένα γεγονός. Ένας προπονητής που φωνάζει στο πρόσωπό σας μπορεί να κάνει έναν αθλητή να κλείσει, αλλά ο συμπαίκτης σας μπορεί να βιώσει το ίδιο γεγονός και να διαπιστώσει ότι τον εμπνέει να αποδώσει καλύτερα. Ο καθένας είναι διαφορετικός! Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι κάθε προπόνηση προκαλεί άγχος στο σώμα και ότι το άγχος είναι απαραίτητο για τη βελτίωση της αθλητικής απόδοσης.
Ωστόσο, εάν η προπόνηση είναι πολύ επίπονη ή προκαλεί τραυματισμό, το ερέθισμα που θα ήταν “eustress” θα γίνει “distress”. Ο εντοπισμός των πηγών eustress και distress είναι προσωπικός και αξίζει να τον εξερευνήσετε μόνοι σας. Έτσι λοιπόν, θα μπορέσετε να συνειδητοποιήσετε καλύτερα τι χρειάζεστε προσωπικά για να ευδοκιμήσετε στο άθλημά σας και στη ζωή.
Μπορεί να μην είναι “όλα στο μυαλό σας”
Μείωση Στρες & Βελτίωση της Ενσυνειδητότητας
Γενικά, όσον αφορά το άγχος, η αναφορά θα γίνει σε ψυχολογικό ή ψυχικό στρες. Πώς το ψυχικό στρες, όμως, επηρεάζει την αθλητική απόδοση; Όταν αντιμετωπίζετε οποιοδήποτε είδος κακού στρες, η ομοιοστατική σας ισορροπία αλλάζει και το σώμα δουλεύει γρήγορα για να αποκαταστήσει την ισορροπία. Είτε είναι ψυχικό στρες (μία απόφαση ση διάρκεια ενός αγώνα που θα καθορίσει την έκβαση του παιχνιδιού), είτε σωματικό στρες (να τρέξετε να ξεφύγετε από μια πεινασμένη αρκούδα), το σώμα ανταποκρίνεται με τον ίδιο τρόπο.
Το μυαλό στέλνει σήμα στο σώμα που λέει, “Κίνδυνος!” και στις δύο περιπτώσεις. Συνεπώς, ενεργοποιείται το συμπαθητικό νευρικό σύστημα και το σώμα σας μπαίνει σε διαδικασία “μάχη ή φυγή” (“fight or flight”) για την προστασία του από τον αντιληπτό κίνδυνο. Ο καρδιακός ρυθμός και η αναπνοή αυξάνονται, το αίμα ρέει γρήγορα προς τα ζωτικά όργανα και η πέψη και η αναπαραγωγή τίθενται σε «παύση», ώστε όλη η ενέργεια να μπορεί να διαφύγει από ενδεχόμενο κίνδυνο.
Αυτή η διαδικασία βοηθά να ξεφύγουμε από μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση! Αυτό είναι φανταστικό εάν διατρέχετε σωματικό κίνδυνο. Ωστόσο αν η πηγή του άγχους είναι ψυχική, τότε θα δυσκολέψει την εκτέλεση της εργασίας που έχετε. Εάν η φάση του “κακού στρες” συμβαίνει περιστασιακά, το σώμα θα επιστρέψει στην ομοιόσταση και θα αναπηδήσετε πίσω χωρίς πρόβλημα. Ωστόσο, εάν αντιμετωπίζετε χρόνιο ψυχικό στρες, αυτό μπορεί να αυξήσει την ευαισθησία σε ασθένειες και τραυματισμούς (Lopes Dos Santos, et. al. 2020).
To άγχος είναι αναπόφευκτο στη ζωή. Τα καλά νέα είναι ότι μπορείτε να εκπαιδεύσετε το μυαλό σχετικά με τους στρεσογόνους παράγοντες της καθημερινότητας. Εάν η ψυχική απειλή εκδηλώνεται σε μια σωματική απόκριση, τότε η εκμάθηση του πώς να αντιμετωπίζετε τους ψυχικούς στρεσογόνους παράγοντες θα βοηθήσει να μειώσετε τον αρνητικό σωματικό αντίκτυπο που έχουν. Η εξάσκηση της ενσυνειδητότητας (επίγνωσης) είναι ένας τρόπος που μπορείτε να το κάνετε αυτό.
Πως η ενσυνειδητότητα μειώνει το στρες και βελτιώνει την αθλητική απόδοση;
Μείωση Στρες & Βελτίωση της Ενσυνειδητότητας
Η ενσυνειδητότητα περιγράφει μια ψυχική κατάσταση που θα έρθει με την εστίαση της επίγνωσής του στην παρούσα στιγμή, ενώ αναγνωρίζει ήρεμα τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις σωματικές του αισθήσεις. Μια μετα-ανάλυση 209 μελετών σχετικά με τη θεραπεία που έχει σχέση με την ενσυνειδητότητα δείχνει ότι η ενσωμάτωση μιας καθημερινής πρακτικής ενσυνειδητότητας μπορεί να σας βοηθήσει να μειώσετε το στρες, την ανησυχία και την κατάθλιψη (Khoury, B., et. al. 2013).
Για τους αθλητές, αυτό μπορεί να έχει σημαντικές επιπτώσεις. Οι αθλητικοί ψυχολόγοι χρησιμοποιούν τη φράση «λειτουργική αθλητική συμπεριφορά». Αυτή περιγράφει την ικανότητα ενός αθλητή να αποδίδει στη σωματική του κορύφωση. Παράλληλα διατηρεί την ικανότητα να εστιάζει στις άμεσες ενδείξεις απόδοσης, όπως ο αθλητής να εστιάσει και να χτυπήσει ή να κλωτσήσει την μπάλα στη μέγιστη απόδοση (Röthlin , P., et. al. 2016).
Ενώ υπάρχει περιορισμένος αριθμός μελετών σχετικά με τις επιπτώσεις των παρεμβάσεων επίγνωσης στην αθλητική απόδοση, τα προκαταρκτικά ευρήματα υποδηλώνουν ότι η τακτική, καθημερινή πρακτική ενσυνειδητότητας μπορεί να προάγει τη βελτίωση της απόδοσης (Röthlin, P., et. al. 2016).
4 Τεχνικές μείωσης του στρες και ενσυνειδητότητας που πρέπει να δοκιμάσετε
Μείωση Στρες & Βελτίωση της Ενσυνειδητότητας
Μπορείτε να διαβάσετε τις παρακάτω τεχνικές μείωσης του στρες και ενσυνειδητότητας. Να δοκιμάσετε αυτή που θα σας φανεί πιο ελκυστική. Να δοκιμάσετε, επίσης, μία από αυτές τις τεχνικές το πρωί, πριν από την άσκηση ή οποιαδήποτε ώρα λειτουργεί για εσάς.
- Περίπατοι στη φύση. Μια μελέτη του 2022 σχετικά με τους περιπάτους στη φύση δείχνει ότι μια βόλτα μιας ώρας στη φύση μπορεί να μειώσει το άγχος (Sudimac, S., Sale, V., & Kuhn, S. 2022). Ακόμα κι αν δεν έχετε μια ολόκληρη ώρα, το να βγείτε έξω μπορεί να σας βοηθήσει να ξεφύγετε από αυτό που σας αγχώνει.
- Ασκήσεις αναπνοής. Οι ασκήσεις αναπνοής θα βοηθήσουν να περιορίσετε την προσοχή σας και να προωθήσετε τη συγκλίνουσα σκέψη (ή την ικανότητα να φτάσετε σε μια καλά καθορισμένη λύση σε ένα πρόβλημα). Δοκιμάστε αυτό! Θα εισπνεύσετε καθώς μετράτε μέχρι το 7, θα εκπνεύσετε καθώς μετράτε μέχρι το 7, θα εισπνεύσετε μετρώντας μέχρι το 6, εκπνεύστε μετρώντας μέχρι το 6 και συνεχίστε από το 7 έως το 1. Εάν χάσετε το μέτρημα ή σας χάσετε τη συγκέντρωσή σας, να ξεκινήσετε ξανά από το 7. Επαναλάβετε αρκετές φορές.
- Διαλογισμός. Δείτε τον διαλογισμό ως ανοιξιάτικο καθάρισμα για το μυαλό σας. Ο διαλογισμός περιλαμβάνει την εστίαση των σκέψεών σας και έτσι υπάρχουν πολλοί τρόποι να τον εξασκήσετε. Ο ενεργός διαλογισμός αναπτύσσει την ικανότητά σας να αποκτάτε συνειδητή επίγνωση της εσωτερικής (σκέψεις, συναισθήματα και αισθήσεις σώματος) και της εξωτερικής σας εμπειρίας (τι βλέπετε, ακούτε, αισθάνεστε, μυρίζετε ή γεύεστε) ενώ εκτελείτε μια δραστηριότητα.
- Αυτο-μυοπεριτονιακή απελευθέρωση και διάταση. Το foam rolling και οι διατάσεις είναι τεχνικές αποκατάστασης. Αυτές, λοιπόν, θα βοηθήσουν στις συνέπειες που έχει το στρες στους μύες. Θα κάνουν τους υπερδραστήριους μύες πιο χαλαρούς για βελτιωμένη απόδοση.
Όπως όλες οι νέες συμπεριφορές, η ανάπτυξη μιας συνεπούς πρακτικής επίγνωσης θέλει χρόνο, αλλά αξίζει τον κόπο.
Οφέλη πέρα από το γυμναστήριο ή το γήπεδο
Μείωση Στρες & Βελτίωση της Ενσυνειδητότητας
Η μείωση του στρες και η επίγνωση δεν είναι προνόμια μόνο των αθλητών. Όλοι αντιμετωπίζουν στρεσογόνους παράγοντες καθημερινά, επομένως υπάρχει λόγος να υιοθετήσετε αυτές τις πρακτικές για την καλύτερη σωματική και ψυχική ευεξία.
Έξω από το γυμναστήριο, τα οφέλη του μειωμένου άγχους και της βελτιωμένης ενσυνειδητότητας μπορεί να μοιάζουν με ικανότητα καλύτερης συγκέντρωσης στην εργασία που έχετε, ικανότητα μεγαλύτερης παρουσίας με φίλους και οικογένεια, βελτιωμένη σωματική υγεία και ικανότητα αντιμετώπισης αγχωτικών γεγονότων χωρίς να εκτροχιαστεί εντελώς ψυχικά ή σωματικά.
Συμπέρασμα
Μείωση Στρες & Βελτίωση της Ενσυνειδητότητας
Συνεπώς, οι στρεσογόνοι παράγοντες μπορεί να είναι αναπόφευκτοι, αλλά σίγουρα δεν είναι μη διαχειρίσιμοι. Με την τακτική, καθημερινή πρακτική της ενσυνειδητότητας και των τεχνικών μείωσης του στρες για την εξισορρόπηση της προπόνησής σας, μπορείτε να ξεπεράσετε τα πιο αγχωτικά γεγονότα της ζωής διατηρώντας παράλληλα την κορυφαία αθλητική απόδοση.
Πηγές
Μείωση Στρες & Βελτίωση της Ενσυνειδητότητας
Khoury, B., et. al. (2013). Mindfulness-based therapy: A comprehensive meta-analysis. Clinical Psychology Review, 33(6), pp. 763-771. https://doi.org/10.1016/j.cpr.2013.05.005
Lopes Dos Santos, M. et. al. (2020). Stress in academic and athletic performance in collegiate athletes: A narrative review of sources and monitoring strategies. Frontiers in Sports and Active Living, 2. https://doi.org/10.3389/fspor.2020.00042
NASM Certified Wellness Coach Course
Röthlin, P., et al. (2016). Psychological skills training and a mindfulness-based intervention to enhance functional athletic performance: design of a randomized controlled trial using ambulatory assessment. BMC Psychol 4(39). https://doi.org/10.1186/s40359-016-0147-y
Sudimac, S., Sale, V., & Kuhn, S. (2022). How nature nurtures: Amygdala activity decreases as a result of a one-hour walk in nature. Molecular Psychiatry, 27. 4446-4452. https://doi.org/10.1038/s41380-022-01720-6
The American Institute of Stress. (n.d.). What is stress? https://www.stress.org/daily-life
Βασισμένο στο άρθρο της NASM (USA):