Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Ξεκινώντας, να αναφέρουμε το γεγονός ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερη απογοήτευση από το να ξεκινάς ένα πρόγραμμα άσκησης με ενθουσιασμό ή να κάνεις προετοιμασία για νέα αθλητική περίοδο και μετά να καταλήγεις με τραυματισμούς και εκτός αγώνων. Μπορεί επίσης, ο πόνος ή η ενόχληση να γίνουν πιο ενοχλητικοί καθώς συνεχίζεις τις αγαπημένες σου δραστηριότητες.
Οι αθλητικοί τραυματισμοί είναι συχνοί και πλήττουν το 21% των ενεργών ενηλίκων (Bueno et al., 2018). Στους νεαρούς αθλητές, το 44% θα έχει κάποιο τραυματισμό σε κάποιο σημείο της καριέρας τους (Prieto-González et al., 2021).
Η διάκριση των αθλητικών τραυματισμών είναι: οξείς και χρόνιοι. Οι οξείες βλάβες είναι συχνά οι πιο γνωστές καθώς και η διασύνδεσή τους είναι με αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, το αμερικανικό ποδόσφαιρο και η πάλη. Αυτού του είδους οι τραυματισμοί συχνά ωθούν τον αθλητή να αναζητήσει ιατρική βοήθεια και μερικές φορές μπορεί να είναι σοβαροί και αφορούν συνήθως το γόνατο (54%), το χέρι (11%) και τον ώμο (7%). Αντίθετα, οι τραυματισμοί λόγω υπερβολικής χρήσης συχνά παραβλέπονται, καθώς παρουσιάζουν σταδιακή εμφάνιση συμπτωμάτων. Δεν είναι ασυνήθιστο ένας αθλητής ή ένας ενεργός ενήλικας να μην αναγνωρίζει ότι αντιμετωπίζει έναν σοβαρό τραυματισμό υπερέντασης και να συνεχίζει να συμμετέχει στο άθλημά του χωρίς να επισκεφθεί έναν πάροχο υγείας (Wojtys, 2010).
Οι τραυματισμοί από υπερφόρτωση, αντίθετα, κάνουν σταδιακή εμφάνιση και συχνά τους παραβλέπουμε. Ένας αθλητής ή ενεργός ενήλικας μπορεί να μην καταλάβει ότι έχει τραυματισμό από υπερφόρτωση και να συνεχίσει τη δραστηριότητά του χωρίς να δει κάποιον ειδικό (Wojtys, 2010).
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Ποιες είναι οι πιο συχνές αθλητικές βλάβες και ποια η πρόληψη και αντιμετώπισή τους;
Οι πιο συχνοί τραυματισμοί περιλαμβάνουν διαστρέμματα, κατάγματα και μυϊκές θλάσεις. Η πρόληψη επιτυγχάνεται με σωστό ζέσταμα, καλή τεχνική, ενδυνάμωση των μυών και ευλυγισία. Το σωστό πρόγραμμα περιοδικότητας και αποκατάστασης μειώνει τον κίνδυνο. Ανάλογα με τον τραυματισμό, η αντιμετώπιση περιλαμβάνει ξεκούραση, φυσιοθεραπεία ή χειρουργική επέμβαση σε σοβαρές περιπτώσεις.
Οξείς Τραυματισμοί
Ρήξη Πλαγίου Συνδέσμου (ACL)
Ο πρόσθιος χιαστός σύνδεσμος (ACL) συνδέει το μηριαίο οστό με την κορυφή της κνήμης. Είναι ο πιο συχνά τραυματισμένος σύνδεσμος στο γόνατο και πλήττει περίπου 1 στα 3500 άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε χρόνο. Οι ρήξεις ACL μπορεί να είναι είτε χωρίς επαφή, είτε έμμεσης επαφής ή άμεσης επαφής.
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Οι ρήξεις ACL συμβαίνουν συνήθως από πλήγμα στην πλευρική περιοχή του γόνατος, όταν υπάρχει επαφή. Επίσης, συμβαίνουν από κακή προσγείωση κατά το άλμα ή από ανεπαρκές ζέσταμα. Συχνά, η ρήξη προκύπτει από ξαφνική και ανεξέλεγκτη περιστροφή. Παράλληλα, η δυσλειτουργική κίνηση οδηγεί σε κακή δυναμική σταθερότητα του γόνατος, κάτι που είναι αναστρέψιμος παράγοντας κινδύνου. Οι τραυματισμοί χωρίς επαφή αποτελούν το 60-70% των ρήξεων ACL (Sherman et al., 2017).
Η ρήξη του ACL είναι πιο συχνή στις γυναίκες όταν δεν υπάρχει επαφή. Η αυξημένη γωνία του μηριαίου οστού προκαλεί μεγαλύτερη πίεση στο γόνατο. Αυτό το παρατηρούμε κυρίως στις γυναίκες αθλήτριες ή σε ενεργούς ενήλικες. Το πρόβλημα κάνει την εμφάνισή του συχνά κατά τις προσγειώσεις.
Επιπλέον, οι γυναίκες αθλήτριες ασκούν μεγαλύτερη πίεση στον ACL κατά την επιβράδυνση. Τείνουν να ευνοούν τους τετρακέφαλους αντί για τους δικέφαλους μηριαίους (Evans & Nielson, 2019). Όταν οι μύες αποτύχουν να σταθεροποιήσουν το γόνατο, ο ACL προσπαθεί να το κάνει. Ωστόσο, ο σύνδεσμος δεν αντέχει την πίεση και τελικά σπάει.
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Συμπτώματα/Διάγνωση Ρήξης ACL
Η του ρήξη χιαστού συνδέσμου (ACL) συχνά συνοδεύεται από έναν ήχο “κρακ” και απώλεια σταθερότητας, ενώ προκαλεί πρήξιμο στην άρθρωση του γόνατος. Περιορισμένο εύρος κίνησης στο γόνατο και δυσκολία στο βάδισμα, ακόμα κι αν υπάρχει μείωση του πρηξίματος, είναι επίσης κοινά σημάδια αυτού του τραυματισμού (Sherman et al., 2017). Αν και η διάγνωση αυτής της βλάβης γίνεται με κλινική εξέταση από έμπειρο ιατρό, η απεικόνιση με μαγνητική τομογραφία (MRI) χρησιμοποιείται συνήθως για να την επιβεβαιώσει. (Nessler et al., 2017).
Θεραπεία/Αποκατάσταση Ρήξης ACL
Οι σύνδεσμοι, σε αντίθεση με τους μύες, έχουν περιορισμένη ροή αίματος και επομένως θεραπεύονται αργά και συχνά ατελώς. Παρόλο που η ρήξη ACL μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά, οι περισσότεροι αθλητές ή ενεργοί ενήλικες που υποστούν αυτή τη βλάβη επιλέγουν τη χειρουργική επέμβαση και τη μετεγχειρητική αποκατάσταση με φυσικοθεραπευτή. Η επέμβαση περιλαμβάνει την τοποθέτηση μοσχεύματος τένοντα στα υπολείμματα του συνδέσμου για να τον ενισχύσει (Sherman et al., 2017).
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Πρόληψη Ρήξης ACL
Ένα ιδανικό πρόγραμμα πρόληψης ρήξης ACL περιλαμβάνει στοιχεία σταθερότητας, πλειομετρικής προπόνησης και ενδυνάμωσης. Το στοιχείο σταθερότητας πρέπει να εστιάζει στην ενίσχυση του νευρομυϊκού ελέγχου, της δυναμικής σταθερότητας των αρθρώσεων, της ιδιοδεκτικότητας, της ισορροπίας και της προπόνησης με το ένα πόδι. Ένα μεγάλο μέρος αυτού του είδους της προπόνησης μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να διορθώσει δυσλειτουργικά πρότυπα κίνησης που ενδέχεται να προκαλέσουν αστάθεια στο γόνατο.
Η πλειομετρική προπόνηση μπορεί να βελτιώσει τη μηχανική των προσγειώσεων και τον έλεγχο του νευρικού συστήματος, μειώνοντας την πιθανότητα υπερφόρτωσης του ACL. Η ενδυνάμωση είναι χρήσιμη για την ενίσχυση των μυών που στηρίζουν την άρθρωση. Ωστόσο, η ενδυνάμωση από μόνη της (χωρίς συστατικά σταθερότητας ή πλειομετρικής προπόνησης) ίσως αποδεικνύεται ανεπαρκής στην πρόληψη αυτού του τύπου τραυματισμού (Nessler et al., 2017).
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Το μοντέλο NASM-OPT παρέχει το ιδανικό πλαίσιο για την ενσωμάτωση και των τριών τύπων προπόνησης. Η συμπερίληψη των φάσεων Σταθεροποίησης-Αντοχής και Ενδυνάμωσης-Αντοχής σε μερικούς μεσοκύκλους, οι οποίες περιλαμβάνουν τόσο συστατικά σταθερότητας όσο και πλειομετρικής προπόνησης, ακόμα και για υγιή άτομα, μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά χρήσιμη για την πρόληψη ρήξεων ACL (Clark et al., 2014).
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Ρήξη Μηνίσκου
Ο μηνίσκος είναι χόνδρος που βρίσκεται ανάμεσα στο μηριαίο οστό και την κνήμη. Απορροφά τους κραδασμούς και προστατεύει την άρθρωση. Η ρήξη μηνίσκου είναι ο δεύτερος πιο συχνός τραυματισμός στο γόνατο, μετά τη ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου (ACL). Επηρεάζει 61 ανά 100.000 άτομα στον γενικό πληθυσμό, ενώ η συχνότητά του είναι πολύ υψηλότερη σε αθλητές και ενεργά άτομα.
Η ρήξη μηνίσκου, όπως και η ρήξη ACL, προκύπτει συνήθως από ξαφνικό τραυματισμό, περιστροφή, ταχεία επιτάχυνση ή επιβράδυνση, καθώς και από δυνάμεις διάτμησης. Αυτές οι δυνάμεις κάνουν την εμφάνισή τους σε κινήσεις όπως το γονάτισμα ή το βαθύ κάθισμα με βαριά φορτία (Raj & Bubnis, 2019). Επιπλέον, το 40% των ατόμων με ρήξη ACL μπορεί αργότερα να αναπτύξουν ρήξη μηνίσκου (Mordecai, 2014).
Η ρήξη μηνίσκου συχνά συμβαδίζει με τη ρήξη ACL. Το άτομο μπορεί να ακούσει έναν ήχο “κρακ” και να παρατηρήσει πρήξιμο. Αν η εκδήλωση το πρηξίματος γίνει μετά από 24 ώρες, συνήθως υποδηλώνει ρήξη μηνίσκου. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ρήξη δεν προκαλεί άμεσα συμπτώματα ή αυτά παραμένουν ασαφή. Τότε, το άτομο μπορεί να βιώσει δυσκαμψία, πρήξιμο που παρουσιάζει αύξηση με τον χρόνο, αίσθημα “κλειδώματος” ή “κλικ”. Επίσης βιώνει αστάθεια και περιορισμένη κίνηση στην άρθρωση.
Η φυσική εξέταση μπορεί να βοηθήσει στη διάγνωση, αλλά η μαγνητική τομογραφία (MRI) σίγουρα είναι η πιο αξιόπιστη μέθοδος για την επιβεβαίωση της ρήξης μηνίσκου (Raj & Bubnis, 2019).
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Θεραπεία/Αποκατάσταση Ρήξης Μηνίσκου
Στην οξεία φάση, η ρήξη μηνίσκου μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη μέθοδο R.I.C.E (ανάπαυση, πάγος, συμπίεση, ανύψωση) και συντηρητικά με φυσικοθεραπεία και ξεκούραση (μακροπρόθεσμα), ή με χειρουργική επέμβαση αν τα συμπτώματα δεν βελτιωθούν. Η φυσικοθεραπεία επικεντρώνει στην ενδυνάμωση των τετρακέφαλων (εκτείνοντες του γόνατος) και τη βελτίωση του εύρους κίνησης της άρθρωσης.
Η χειρουργική επέμβαση ίσως να ενέχει αυξημένο κίνδυνο για την ανάπτυξη οστεοαρθρίτιδας σε σχέση με τη συντηρητική θεραπεία. Εντυπωσιακά, η φυσικοθεραπεία μπορεί να παρουσιάζει εξαιρετική επιτυχία στη θεραπεία των ρηξικών μηνίσκων. Ο Katz et al. (2013) έδειξε ότι σε μια ομάδα ασθενών που παρέμειναν στη φυσικοθεραπεία για 12 μήνες, οι περισσότεροι από αυτούς ανέκτησαν τη λειτουργικότητα του γόνατος και μείωσαν τον πόνο. ‘Οπως ακριβώς και οι ασθενείς που επέλεξαν την χειρουργική θεραπεία.
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Πρόληψη Ρήξης Μηνίσκου
Η διατήρηση βέλτιστων προτύπων κίνησης, σωστά ζεστάσματα, υγιές σωματικό βάρος, καλή ευλυγισία και ενδυνάμωση των εκτεινόντων του ισχίου, των καμπτήρων του γόνατος και των εκτεινόντων του γόνατος μπορεί να συμβάλει σημαντικά στην πρόληψη αυτής της βλάβης.
Η διόρθωση των υπολειτουργικών και υπερλειτουργικών μυών είναι το πρώτο βήμα για τη βελτίωση των προτύπων κίνησης. Είναι εύκολος ο εντοπισμός ελαττωματικών πρότυπων κίνησης, όπως η κακή κινητικότητα του αστραγάλου και του ισχίου, που μπορεί να οδηγήσουν σε ρήξη μηνίσκου. Η αξιολόγηση της καθιστής άσκησης με το βάρος πάνω από το κεφάλι (OHSA) μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση αυτών των προτύπων. Έτσι, ο εκπαιδευτής μπορεί να δημιουργήσει ένα πρόγραμμα που να προλαμβάνει αυτόν τον τύπο τραυματισμού (Clark et al., 2014).
Επιπλέον, τα προγράμματα προπόνησης πρέπει να εστιάζουν στην ενδυνάμωση των γλουτών, των δικέφαλων μηριαίων, των τετρακέφαλων, των προσαγωγών και των απαγωγών με ισότιμο τρόπο (Zhang et al., 2017).
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Ρήξη Πλαγίου Συνδέσμου (Αστραγάλου)
Οι ρήξεις είναι απλώς μια διάταση ή ρήξη σε έναν ή περισσότερους συνδέσμους (τον ιστό που συνδέει τα οστά μεταξύ τους). Συμβαίνουν συχνά στον αστράγαλο, το γόνατο, τον καρπό ή τον αντίχειρα, με τις ρήξεις στον αστράγαλο να είναι οι πιο κοινές. Στον αστράγαλο, τις ρήξεις συχνά τις προκαλούν η κακή προσγείωση ή μια ανώμαλη επιφάνεια, που οδηγεί σε ανεξέλεγκτες κινήσεις.
Συμπτώματα/Διάγνωση Ρήξης Αστραγάλου
Η ρήξη του αστραγάλου μπορεί να προκαλέσει πόνο, πρήξιμο, δυσκαμψία, μώλωπες και περιορισμένο εύρος κίνησης στον αστράγαλο. Συνήθως, ταξινομούνται σε βαθμούς I, II και III. Ο βαθμός I προκαλεί κάποιο πόνο και πρήξιμο και ο βαθμός III (πλήρης ρήξη), εκτός από πόνο, πρήξιμο και μώλωπες οδηγεί σε πλήρη απώλεια λειτουργίας της άρθρωσης.`
Η διάγνωση μπορεί να γίνει κλινικά και με ακτινογραφία για να αποκλείσουμε το κάταγμα. Αξίζει να σημειώσουμε όμως ότι το “χρυσό πρότυπο” για τη διάγνωση της ρήξης είναι η μαγνητική τομογραφία (MRI). Αυτό συμβαίνει γιατί οι τραυματισμοί στους μαλακούς ιστούς δεν κάνουν εμφάνιση στις ακτινογραφίες (May Jr & Varacallo, 2020).
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Θεραπεία/Αποκατάσταση Ρήξης Αστραγάλου
Αρχικά, η μέθοδος R.I.C.E (ανάπαυση, πάγος, συμπίεση, ανύψωση) είναι η πρώτη θεραπεία για μια ρήξη. Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (NSAIDs), όπως η ιβουπροφαίνη ή η Motrin, ανακουφίζουν τον πόνο. Οι ήπιες ρήξεις (βαθμός I) εμφανίζουν επούλωση με κατάλληλη ξεκούραση. Ωστόσο, πιο σοβαρές ρήξεις έχουν ανάγκη από περαιτέρω θεραπεία.
Αξίζει να σημειωθεί ότ οι επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν πλήρη ακινητοποίηση με γύψο ή λειτουργική θεραπεία με επίδεσμο ή νάρθηκα. Μετά, σειρά έχει η λειτουργική εκπαίδευση για αποκατάσταση της άρθρωσης. Σε πολλές περιπτώσεις, η λειτουργική εκπαίδευση είναι το “χρυσό πρότυπο” καθώς αποτρέπει τον επαναλαμβανόμενο τραυματισμό. Η χειροπρακτική θεραπεία, όπως η κινητοποίηση αρθρώσεων και μάλαξη μαλακών ιστών, εκτελείται από φυσικοθεραπευτή. Ένα πρόγραμμα ενδυνάμωσης και ισορροπίας βοηθά τον ασθενή να επιστρέψει στην κανονική δραστηριότητα, εάν δεν επιλεγεί χειρουργική επέμβαση (Martin & McGovern, 2016).
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Πρόληψη Ρήξεων Αστραγάλου
Αρχικά, τα προγράμματα νευρομυϊκής εκπαίδευσης για τη διόρθωση της αστάθειας του αστραγάλου μπορούν να συμβάλουν σημαντικά στην πρόληψη μιας ρήξης του αστραγάλου ή επανατραυματισμού. Ένα καλά σχεδιασμένο πρόγραμμα πρόληψης τραυματισμών στον αστράγαλο θα πρέπει να περιλαμβάνει στοιχεία ευλυγισίας (για την αποκατάσταση του φυσιολογικού εύρους κίνησης), ευκινησίας, ισορροπίας, πλειομετρικής προπόνησης και ενδυνάμωσης (Caldemeyer et al., 2020).
Η αξιολόγηση με τη μέθοδο OHSA παρέχει ένα γρήγορο και εύκολο εργαλείο για την ανίχνευση της αστάθειας του αστραγάλου και της γενικής κινητικότητας του αστραγάλου. Είναι σημαντικό να δώσετε ιδιαίτερη προσοχή σε οποιονδήποτε πελάτη έχει υπερβολική κλίση προς τα εμπρός ως αντιστάθμιση. Αν ο ασκούμενος έχει αυτή την αντιστάθμιση, σας συνιστούμε να ανυψώσετε τις φτέρνες του για να δείτε αν η υπερβολική κλίση προς τα εμπρός μπορεί να παρουσιάσει διόρθωση. Αν η μορφή του ασκούμενου παρουσιάζει βελτίωση, πιθανότατα υπάρχει περιορισμός στην κινητικότητα της άρθρωσης του αστραγάλου (Clark et al., 2014). Οι ασκήσεις σταθερότητας του αστραγάλου μπορούν εύκολα να γίνουν κομμάτι στο πρόγραμμα εκπαίδευσης του ασκούμενου μέσω του μοντέλου NASM-OPT.
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Ρήξεις Μυών (Τράβηγμα Μυών)
Η περιγραφή της ρήξης (τράβηγμα μυών) είναι η διάσπαση των μυών ή των τενόντων που συνδέουν αυτούς τους μύες με τα οστά. Οι μυϊκές ρήξεις αντιπροσωπεύουν περίπου το 10-55% όλων των αθλητικών τραυματισμών. Οι ενεργοί ενήλικες ή οι αθλητές άνω των 40 ετών διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο για ρήξεις. Αυτό είναι αποτέλεσμα της διαδικασίας γήρανσης στους σκελετικούς μυϊκούς ιστούς. Αν και οι ρήξεις μπορούν να συμβούν σε οποιονδήποτε μυ, οι πιο συνηθισμένοι μύες που έχουν επίδραση στους αθλητές είναι οι μύες των γαμπών, των δικέφαλων μηριαίων, των τετρακέφαλων ή του περιαγκωνίου. Και αυτό γιατί καθώς αυτοί υποβάλλονται σε συχνές επιταχύνσεις και επιβραδύνσεις.
Οι ρήξεις συμβαίνουν όταν οι μύες κάνουν υπερβολική διάταση (ιδιαίτερα σε υψηλές ταχύτητες), έχουν υπερβολική χρήση ή υπερβολική φόρτωση. Η ταξινόμηση των μυϊκών ρήξεων είναι σε βαθμούς I, II και III, με τον βαθμό I να αφορά σε ζημιά που έχει σχέση με λιγότερο από το 5% του μυϊκού ιστού, με την περισσότερη δύναμη να παραμένει ανέπαφη. Αυτές του βαθμού II συνήθως περιλαμβάνουν μεγαλύτερο ποσοστό του μυϊκού ιστού και προκαλούν κάποια απώλεια δύναμης. Ενώ του βαθμού III συχνά περιλαμβάνουν ρήξη του τένοντα και πλήρη απώλεια δύναμης, κάτι που μπορεί να έχει χρεία χειρουργικής επέμβασης (Maffulli et al., 2014).
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Συμπτώματα/Διάγνωση Τραβηγμένων Μυών
Οι ρήξεις μυών συνήθως προκαλούν πόνο, ευαισθησία στην περιοχή του τραυματισμού, και πρήξιμο. Επιπλέον, περιορισμένη κίνηση και αδυναμία ή δυσκολία στην εκτέλεση της κίνησης που συνήθως εκτελεί ο μυς. Συχνά, υπάρχει ένας έντονος, αιφνίδιος πόνος κατά τη στιγμή της ρήξης, ο οποίος μπορεί να έχει συνοδεία από έναν ήχο “κρακ” ή “σκίσιμο”.
Η διάγνωση γίνεται συνήθως μέσω φυσικής εξέτασης και, σε περίπτωση ανάγκης, με απεικονιστικές εξετάσεις όπως η μαγνητική τομογραφία (MRI) ή ο υπέρηχος για να γίνει επιβεβαίωση της σοβαρότητας της ρήξης και να έχουμε αποκλεισμό των άλλων τραυματισμών (Maffulli et al., 2014).
Τραυματισμοί Μυών
Οι τραυματισμοί των μυών προκαλούν έντονο πόνο, μώλωπες, ακαμψία, σφιξίματα και σε σοβαρές περιπτώσεις, απώλεια δύναμης ή ακόμα και εσοχή κάτω από το δέρμα. Οι τραυματισμοί αυτοί μπορεί να είναι οξείες (ξαφνικές) ή χρόνιες. Μπορεί να ξεκινήσουν ως ήπιος πόνος και να παρουσιάσουν επιδείνωση με τον χρόνο, ή ένας σοβαρός τραυματισμός να προκύψει ξαφνικά. Συνήθως, μια κλινική εξέταση ή υπερηχογράφημα είναι αρκετά για τη διάγνωση και την εκτίμηση του τραυματισμού. Βέβαια, σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να είναι απαραίτητη η μαγνητική τομογραφία (Maffulli et al., 2014).
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Θεραπεία και Αποκατάσταση
Οι τραυματισμοί βαθμού I συνήθως έχουν επούλωση από μόνοι τους με ανάπαυση και ήπιο stretching. Οι τραυματισμοί βαθμού II και μερικές φορές βαθμού III έχουν ανάγκη φυσικοθεραπείας. Αν ο τραυματισμός αφορά τον τένοντα, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για να επανασυνδεθεί ο μυς με το κόκαλο. Η μέθοδος R.I.C.E. (ανάπαυση, πάγος, συμπίεση, ανύψωση) έχει εφαρμογή κατά τις πρώτες 3 έως 7 ημέρες μετά τον τραυματισμό.
Η δεύτερη φάση της αποκατάστασης κάνει επικέντρωση στην ισομετρική προπόνηση και την ενεργή ευλυγισία, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υπάρχει σημαντικός πόνος. Η τρίτη φάση έχει ασκήσεις ενδυνάμωσης ενώ η τέταρτη φάση ειδικές ασκήσεις για τον αθλητισμό, όπως η πλαγιομετρική προπόνηση για τους αθλητές (Fernandes et al., 2011).
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Πρόληψη Τραυματισμών Μυών
Οι καλύτεροι τρόποι για την πρόληψη τραυματισμών μυών περιλαμβάνουν σωστό ζέσταμα, βέλτιστες κινητικές συνήθειες, ευλυγισία και σταθερότητα στον κορμό. Οι πιστοποιημένοι προσωπικοί γυμναστές πρέπει να ελέγχουν τους ασκούμενούς τους τους για μυϊκές ανισορροπίες πριν σχεδιάσουν το πρόγραμμα εκγύμνασης. Έτσι, μπορούν να τις διορθώσουν και να αποτρέψουν σοβαρούς τραυματισμούς (McCall et al., 2020).
Ένα πλήρες ζέσταμα περιλαμβάνει ήπια σωματική άσκηση και δυναμικό stretching. Αυτό είναι απαραίτητο πριν από έντονες προπονήσεις ή αθλήματα. Βοηθά στη βελτίωση της ροής του αίματος στους μύες και στην αύξηση της ευλυγισίας τους. Παράλληλα, προσομοιώνει τις κινήσεις που θα πραγματοποιηθούν αργότερα στη δραστηριότητα (Clark et al., 2014). Αυτά τα μέτρα μειώνουν τον κίνδυνο τραυματισμού μυών.
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Θυλακίτιδα (Bursitis)
Ο θύλακας είναι ένας σάκος γεμάτος με υγρό που βρίσκεται δίπλα στους τένοντες σε ορισμένες από τις μεγαλύτερες αρθρώσεις και βοηθά στη μείωση της τριβής των αρθρώσεων που κινούνται. Υπάρχουν πάνω από 150 θύλακες στο ανθρώπινο σώμα. Η θυλακίτιδα είναι ο όρος που περιγράφει τη φλεγμονή του θύλακα και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιονδήποτε από τους θύλακες, αλλά συνηθέστερα στο ισχίο, το γόνατο, τον ώμο, τον αστράγαλο ή τον αγκώνα.
Η θυλακίτιδα μπορεί να εμφανιστεί λόγω τραυματισμού του θύλακα, επαναλαμβανόμενης κίνησης της άρθρωσης, παρατεταμένης πίεσης στην άρθρωση (π.χ. κάποιος που περνάει πολύ χρόνο στα γόνατα ή στηρίζεται στους αγκώνες του), μέσω συστηματικής φλεγμονής ή λοίμωξης. Συνήθως, η θυλακίτιδα είναι μια προσωρινή πάθηση που δεν θα οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη, εκτός αν παραμείνει χωρίς θεραπεία.(Williams & Sternard, 2019).
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Συμπτώματα και Διάγνωση
Συχνά, η θυλακίτιδα μπορεί να διαγνωστεί κλινικά από έναν έμπειρο ιατρό, αλλά μπορεί να χρησιμοποιηθεί απεικόνιση, όπως υπερηχογράφημα ή μαγνητική τομογραφία, ειδικά αν πρέπει να αποκλειστεί κάποιος άλλος τύπος τραυματισμού. Η θυλακίτιδα μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια και συχνά παρουσιάζεται με πόνο και δυσκαμψία στην άρθρωση με ή χωρίς ορατό οίδημα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, το δέρμα κοντά στην άρθρωση θα αισθάνεται ζεστό στην αφή (Williams & Sternard, 2019).
Θεραπεία και Αποκατάσταση
Η θυλακίτιδα συχνά έχει επούλωση από μόνη της χωρίς παρέμβαση, ωστόσο, αν η θυλακίτιδα προήλθε από υπερβολική χρήση, μπορεί να είναι αναγκαίος ο περιορισμός της δραστηριότητας που την προκάλεσε για κάποιο χρονικό διάστημα. Η φυσικοθεραπεία μπορεί να είναι απαραίτητη, και αν ναι, η θεραπεία θα έχει επικέντρωση στη διατήρηση του εύρους κίνησης στην προσβεβλημένη άρθρωση μαζί με ασκήσεις για την ενδυνάμωση των μυών που διασχίζουν την εν λόγω άρθρωση. Θα έχουμε συνταγογράφηση αντιβιοτικών εάν η αίτια είναι η μόλυνση. Επίσης, μπορεί να κάνουμε αφαίρεση του υγρού από τον θύλακα εάν το πρήξιμο είναι υπερβολικό (National Center for Biotechnology, 2018).
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Πρόληψη
Οι αθλητές μπορεί να κινδυνεύουν από θυλακίτιδα. Για παράδειγμα, οι κολυμβητές και οι παίκτες του μπέιζμπολ μπορεί να κινδυνεύουν από θυλακίτιδα του ώμου, οι παίκτες του χόκεϊ, οι δρομείς, οι ποδηλάτες από θυλακίτιδα του ισχίου κ.λπ. Προγράμματα προπόνησης που εστιάζουν στη σταθερότητα των αρθρώσεων μπορεί να είναι πολύ χρήσιμα στην πρόληψη της θυλακίτιδας, καθώς και η σωστή περιοδολόγηση, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στους πελάτες/αθλητές που διατρέχουν κίνδυνο για τραυματισμούς από υπερβολική χρήση (National Center for Biotechnology, 2018)
Το Μοντέλο OPT και η Αντιμετώπιση των Αθλητικών Τραυματισμών
Οι αθλητικοί τραυματισμοί συμβαίνουν όταν το σώμα εκτελεί μια κίνηση για την οποία δεν είναι έτοιμο ή ικανό. Παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν κακή φυσική κατάσταση, ανεπαρκή εκπαίδευση, ακατάλληλο ζέσταμα, χαμηλή ευλυγισία, κακό νευρομυϊκό έλεγχο, λανθασμένα πρότυπα κίνησης και έλλειψη δύναμης. Οι δυναμικές αξιολογήσεις κίνησης και η εφαρμογή του μοντέλου OPT με σωστή περιοδικότητα έχουν αποτέλεσμα στην πρόληψη των τραυματισμών.
Αθλητικοί Τραυματισμοί: Πρόληψη και Αντιμετώπιση
Οι αθλητικοί τραυματισμοί συμβαίνουν όταν το σώμα εκτελεί μια κίνηση για την οποία δεν είναι έτοιμο ή ικανό. Η κακή φυσική κατάσταση, η ανεπαρκής προπόνηση, η κακή προθέρμανση, η χαμηλή ευλυγισία, ο κακός νευρομυϊκός έλεγχος, τα λανθασμένα πρότυπα κίνησης και η έλλειψη δύναμης αποτελούν παράγοντες κινδύνου για τραυματισμούς. Οι δυναμικές αξιολογήσεις κίνησης και η σωστή εφαρμογή του μοντέλου OPT και της περιοδικότητας βοηθούν στην πρόληψη αυτών των τραυματισμών.
Αρχικά, η αξιολόγηση OHSA εντοπίζει τα ελαττωματικά πρότυπα κίνησης. Επιπρόσθετα, επιτρέπει στον επαγγελματία του γυμναστηρίου να εφαρμόσει το μοντέλο OPT και να διορθώσει τις μυϊκές ανισορροπίες. Ένα καλά δομημένο πρόγραμμα που περιλαμβάνει ευλυγισία, ισορροπία, σταθερότητα, αντοχή, δύναμη και ισχύ παρέχει ένα ολοκληρωμένο πρωτόκολλο προπόνησης. Αυτό βοηθά τους αθλητές ή τους ενεργούς ενήλικες να κάνουν σωστή προετοιμασία για τα αγαπημένα τους αθλήματα ή δραστηριότητες.
Το μοντέλο OPT προσφέρει επίσης ένα χρήσιμο πλαίσιο για συζητήσεις με τους πελάτες. Ο προπονητής μπορεί να εξηγήσει τη σημασία της σωστής προθέρμανσης και των βέλτιστων προτύπων κίνησης. Έτσι, εκπαιδεύει τους πελάτες να παίρνουν καλύτερες αποφάσεις για την προετοιμασία τους.
Πηγή: https://blog.nasm.org/sports-injuries-and-prevention
