Η Τέχνη και η Επιστήμη της Αλλαγής Κίνησης

Σε αυτό το άρθρο θα μελετήσουμε την Τέχνη και την Επιστήμη της Αλλαγής στην Κίνηση.

Όταν ένα άτομο φτάνει κοντά στα όρια των δυνατοτήτων του,  οι δυσλειτουργίες και αδυναμίες στην κίνηση κάνουν την εμφάνισή τους. Τότε, είναι και η κατάλληλη στιγμή της συνειδητοποίησης και αντιμετώπισης των λαθών του. Δηλαδή έχει φτάσει στο σημείο όπου μπορεί να μάθει να ελέγχει το σώμα του και να βελτιώσει την κίνησή του.

‘Ενα κρίσιμο σημείο για να περάσουμε από την απλή διαχείριση των λαθών στην κατοχή μιας σωστής θέσης ή κίνησης, είναι η ικανότητά μας να εμπλέξουμε το κεντρικό νευρικό σύστημα στη διάρκεια της κίνησης.

 Η Τέχνη και η Επιστήμη της Αλλαγής Κίνησης

Το να συνδέσουμε τον σωματοαισθητηριακό φλοιό (αίσθηση, προσπάθεια ελέγχου ή σχεδιασμού της κίνησης) , το λιμπικό σύστημα (συναίσθηση αισθημάτων, μνήμες σχετικές με την κίνηση) και την παρεγκεφαλίδα (έλεγχος των αυτόματων κινήσεων), είναι σαν να κατέχουμε την κίνηση. Υπάρχουν πολλές καλλιτεχνικές μέθοδοι που ακολουθούν επιστημονικές αρχές, αλλά συνήθως πρέπει να περιλαμβάνουν την επίτευξη μιας ήρεμης και χωρίς άγχος αναπνοής.

Εάν το άτομο αναπνέει ήρεμα και χωρίς να αισθάνεται απειλή, μπορεί να διαχειριστεί τα λάθη του, να βελτιωθεί και να κατέχει μια σωστή θέση ή κίνηση σώματος. Η ευθύνη του κλινικού ιατρού και του προπονητή είναι η δημιουργία ενός κατάλληλου περιβάλλοντος για αυτή την επίτευξη. Αν καταφέρουν να κάνουν το άτομο να αναπνεύσει ήρεμα, τότε η κίνηση αλλάζει γρήγορα. Ένα χαμόγελο, ένα γέλιο ή λίγο τραγούδι μπορεί να βοηθήσει. Όλα αυτά αποσπούν την προσοχή και επιτρέπουν μια πιο ήρεμη αναπνοή.

Η Τέχνη και η Επιστήμη της Αλλαγής Κίνησης

Θα σας δείξω ένα σχετικό βίντεο αμέσως παρακάτω. Πριν από αυτό όμως, ας επιστρέψουμε σε κάτι που ανέφερα πριν: «Υπάρχουν πολλοί καλλιτεχνικοί τρόποι για να ακολουθήσετε τις επιστημονικές αρχές…». Σε ένα προηγούμενο άρθρο, είχα εξηγήσει πώς η διέγερση του προμετωπιαίου φλοιού (PFC) μπορεί να μειώσει τον χρόνο αντίδρασης και το ποσοστό των λαθών. Αυτό γίνεται όταν έχουμε εξισορρόπηση της ταχύτητας με την ακρίβεια των κινητικών δεξιοτήτων. Με άλλα λόγια, μπορούμε να βελτιώσουμε τον έλεγχο των μοτίβων κίνησης και του «λογισμικού» του σώματος διεγείροντας τον PFC (Georgiev et al, 2016 – Liu and Watanabe, 2012).

 Η Τέχνη και η Επιστήμη της Αλλαγής Κίνησης

Ο PFC κάνει διασύνδεση με περιοχές του εγκεφάλου που κάνουν επεξεργασία των αισθητηριακών και κινητικών εισροών (Ongur & Price, 2000, Croxson et al, 2005 και Wise, 2008). Η ίδια περιοχή του εγκεφάλου βοηθά και στις προσαρμογές που έχουν σχέση με τα λάθη (Zavala et al, 2006). Επίσης, η ενεργοποίηση της infralimbic περιοχής (κατώτερη μεταιχμιακή περιοχή) του PFC προάγει στρατηγικές που κινητοποιούν το σώμα. Αυτή η ενεργοποίηση καταστέλλει στρατηγικές που οδηγούν στην ακινητοποίηση (Halladay and Blair, 2016).

Η Τέχνη και η Επιστήμη της Αλλαγής Κίνησης

Ας δούμε πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε πρακτικά την επιστημονική έρευνα για το πώς το κεντρικό νευρικό σύστημα αλληλεπιδρά με το μυοσκελετικό σύστημα. Σκοπός μας είναι να βελτιώσουμε τον κινητικό έλεγχο.

Στο παρακάτω βίντεο, το άτομο είναι σε μια μισο-γονατιστή, στενή θέση στάσης. Αυτή η θέση δείχνει δυσλειτουργία στον κινητικό έλεγχο του ισχίου που φέρει βάρος, της λεκάνης και της σπονδυλικής στήλης. Η αποκάλυψη αυτής της δυσλειτουργίας χρησιμοποιείται για τη δημιουργία μια βασικής γραμμής για επαναξιολόγηση.

 Η Τέχνη και η Επιστήμη της Αλλαγής Κίνησης

Ειδοποίησα το άτομο για τη θέση του μπροστινού ποδιού. Αυτή η θέση θα το έφερνε στα όρια της ικανότητάς του. Εκεί θα έχανε τον έλεγχο της όρθιας στάσης του. Στη συνέχεια, του πρότεινα να επανατοποθετήσει το μπροστινό του πόδι. Σκοπός ήταν να αυξήσει τη βάση στήριξης, ώστε να πλησιάσει τα όρια των δυνατοτήτων του.

Μετά από αυτό, του πρότεινα, αν ήθελε, να τραγουδήσει το αγαπημένο του τραγούδι.  Όπως θα δείτε, όχι μόνο ερμήνευσε με ενθουσιασμό το «Cherry Pie» των Warrant, αλλά στη συνέχεια βρήκε μια εμφανή βελτίωση στον έλεγχο κίνησης στη στάση του μισού γονάτου με στενή βάση.

Η Τέχνη και η Επιστήμη της Αλλαγής Κίνησης

Η προέλευση αυτού του παραδείγματος είναι από ένα μάθημα επιπέδου 2 της SFMA, το οποίο δίδασκε ο Greg στη Μελβούρνη της Αυστραλίας. Εγώ δίδασκα σε ένα μάθημα FMS στο Σίδνεϊ με τον συνάδελφο εκπαιδευτή Andy Pedashenko. Ο Greg δεν ήξερε ότι, την ίδια ακριβώς ημέρα που βιντεοσκοπούσε το «Cherry Pie» των Warrant, εγώ έκανα το ίδιο με έναν ασκούμενο στο FMS, χρησιμοποιώντας όμως ένα ελαφρώς διαφορετικό σύνθημα.

Ο μαθητής μας στο FMS είχε την ίδια θέση, αφού πήρε μια βαθιά ανάσα και στήριζε το σώμα του με σφιγμένα χείλη και τα χέρια σφιγμένα στα πλευρά του. Αν και προσπαθούσε να χρησιμοποιήσει μια στρατηγική υψηλής έντασης για την διατήρηση της ισορροπίας του, ταλαντευόταν παντού. Με ένα απλό άγγιγμα στον ώμο, αναποδογύρισε και έχασε την ισορροπία του.

 Η Τέχνη και η Επιστήμη της Αλλαγής Κίνησης

Ο κινητικός έλεγχος δεν αφορά τη δημιουργία δύναμης ή έντασης, αλλά τον συντονισμό και το συγχρονισμό της μυϊκής δραστηριότητας. Αυτό σημαίνει ότι η χαλάρωση και η απελευθέρωση της μυϊκής έντασης είναι εξίσου σημαντικές με τη δημιουργία της. Στην πραγματικότητα, ο καλός κινητικός έλεγχος έχει άμεση σύνδεση και εξάρτηση από τον κατάλληλο συγχρονισμό μεταξύ συστολής και χαλάρωσης. Το ένα δεν είναι πιο σημαντικό από το άλλο.

Η Τέχνη και η Επιστήμη της Αλλαγής Κίνησης

Πώς ξέρουμε όμως τι είναι «κατάλληλο»; Όπως λέει πάντα ο Greg, ο καλός κινητικός έλεγχος μοιάζει “καθαρός” και “εύκολος”. Αντιθέτως, ο κακός κινητικός έλεγχος έχει εμφάνιση “βρώμικη” και “δύσκολη”. Αν λοιπόν ο κινητικός έλεγχος αφορά τη δημιουργία αρμονίας μεταξύ τάσης και χαλάρωσης, με ομαλές μεταβάσεις σε μεταβαλλόμενες εισόδους, τότε θα ήταν αντανακλαστικά αντιδραστική μια στρατηγική που χρησιμοποιεί μόνο υψηλή τάση; Ελπίζω να συμφωνούμε όλοι ότι η απάντηση σε αυτή την ερώτηση είναι κατηγορηματικά όχι.

Ο καλός κινητικός έλεγχος χρησιμοποιεί επίσης την κατάλληλη ποσότητα μυϊκής πυροδότησης. Χρειάζεται η ελάχιστη απαραίτητη τάση για να ολοκληρωθεί με επιτυχία η κάθε εργασία. Αν δημιουργηθεί μεγαλύτερη ένταση από την απαιτούμενη, τότε είναι απαραίτητος περισσότερος χρόνος για να χαλαρώσουμε. Αυτό μοιάζει με κακό συγχρονισμό – “βρώμικο και δύσκολο”.

Αν ακολουθούσαμε τους κανόνες του κινητικού ελέγχου, θα έμοιαζε άραγε με καλό κινητικό έλεγχο το να βρίσκεται κάποιος σε στάση μισογονατισμένου σώματος, κρατώντας την αναπνοή ψηλά στο στήθος, με πίεση προς τα κάτω με σφιγμένα χείλη και τα χέρια σφιγμένα στα πλάγια; Κατηγορηματικά όχι.

Η Τέχνη και η Επιστήμη της Αλλαγής Κίνησης

Θα μπορούσα να δώσω το σύνθημα για κάθε πτυχή αυτής της κίνησης: αναπνοή στην κοιλιά, χαλάρωση του στόματος, κούνημα των χεριών. Αυτό όμως είναι πολύ για τον ασκούμενό σας το να προσπαθήσει να το διορθώσει ταυτόχρονα. Έτσι, στράφηκα προς τον μαθητή δίπλα μου και είπα: «Κοίτα τι συμβαίνει όταν τον κάνω να γελάσει». Είπα ένα ανέκδοτο και ο μαθητής που ήταν σε μισογυρισμένη θέση άρχισε να γελάει. Είναι αδύνατο να κρατάτε την αναπνοή σας και να είστε σε στρατηγική υψηλής έντασης όταν γελάτε. Έτσι, είχαμε απελευθέρωση όλης της έντασης και  αποκατάσταση της διαφραγματικής αναπνοής. Παράλληλα, ο μαθητής μας μπόρεσε εύκολα να διατηρήσει μια χαλαρή, αντανακλαστική ισορροπία.

 Η Τέχνη και η Επιστήμη της Αλλαγής Κίνησης

Από αυτό το σημείο και μετά, μπορούσα να αγγίξω και να σπρώξω ελαφρά οπουδήποτε ήθελα. Απλά, το σύστημά του επανέφερε την ισορροπία του. Αυτό αποδείκνυε την ικανότητά του να χαλαρώνει και να επαναφέρει την ένταση σε άλλες περιοχές. Αυτή η ισορροπία είναι αντανακλαστικά σταθερή.

Η Τέχνη και η Επιστήμη της Αλλαγής Κίνησης

Η επιστήμη της επανεκπαίδευσης του κινητικού ελέγχου μας λέει να φέρνουμε τους ασκούμενούς μας ακριβώς στα όρια της ικανότητάς τους. Με αυτόν τον τρόπο δίνουμε στο νευρικό σύστημα την ευκαιρία να εξερευνήσει νέες και καλύτερες επιλογές για την ολοκλήρωση της εργασίας, ενώ ταυτόχρονα διατηρούμε την αντίδραση απειλής στο ελάχιστο.

Η τέχνη της επανεκπαίδευσης του κινητικού ελέγχου είναι η σωστή καθοδήγηση και η ρύθμιση του περιβάλλοντος έτσι ώστε οι ασκούμενοί μας να έχουν μια πιο γρήγορη και εύκολη- όσο το δυνατόν- προσαρμογή. Όταν αυτό γίνεται σωστά, μοιάζει με μαγεία για έναν εξωτερικό παρατηρητή.

‘Αραγε πώς μπορείτε να ξέρετε αν οι στρατηγικές σας είναι επιτυχείς; Ο ασκούμενός σας θα σας το πει. Η αναπνοή του θα είναι πιο εύκολη, το πρόσωπο του πιο χαλαρό και, ναι, σωστά μαντέψατε, η κίνησή του από “βρώμικη και δύσκολη” θα γίνει “καθαρή και εύκολη”!

Η Τέχνη και η Επιστήμη της Αλλαγής Κίνησης

Πηγή: https://www.functionalmovement.com/Articles/1072/the_art_and_science_of_changing_movement