Πολλοί από εμάς μπορεί να θέλουμε να γιορτάσουμε πίνοντας ένα ή δύο ποτήρια κόκκινο κρασί. Είναι όμως καλό για το σώμα μας; Πολλές εικασίες ότι ο ερυθρός οίνος μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη καρδιακών παθήσεων και σε άλλες χρόνιες ασθένειες, είναι αλήθεια; Ας ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στην επιστήμη.
Βασικές αρχές για το κόκκινο κρασί
Κόκκινο Κρασί
Πολλοί επαγγελματίες υγείας πιστεύουν ότι η κατανάλωση κόκκινου κρασίου με μέτρο μπορεί να συμβάλει στην καλή χοληστερίνη, στην υγιή πίεση του αίματος, και στην γενικότερη υγεία της καρδιάς. Υπάρχει μία επιδημιολογική απόδειξη ότι το αλκοόλ που καταναλώνεται με μέτρο μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων (1). Σε μία μεγαλύτερη μελέτη μετα-ανάλυσης (13 μελέτες, πάνω από 200,000 ασθενείς), η πρόσληψη κόκκινου κρασιού μειώνει την αθηροσκληρωτική πλάκα (συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες) κατά 37% (2). Η μπύρα έχει παρόμοια αλλά μικρότερη επίδραση, υποδηλώνοντας ότι ο ερυθρός οίνος μπορεί να έχει επιπλέον οφέλη πέρα από το αλκοολικό περιεχόμενο (2). Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα αποδεικτικά στοιχεία δεν είναι 100% πειστικά, καθώς μερικές μελέτες δεν απέδειξαν διαφορά μεταξύ του κόκκινου κρασιού και άλλων οινοπνευματωδών ποτών (3,4). Η βέλτιστη δόση είναι ένα ποτό την ημέρα (150 ml.) για τις γυναίκες και 2 ποτά την ημέρα για τους άνδρες (5,6).
Ποια είναι λοιπόν η κατάλληλη κατανάλωση αλκοόλ, ειδικά για το κόκκινο κρασί, ώστε να είναι ωφέλιμη;
Μέχρι στιγμής οι ερευνητές έχουν περιορίσει την λίστα για: την μείωση της αρτηριακής πίεσης, την παροχή αντιοξειδωτικών και μία ουσία, τη ρεσβερατρόλη.
Μειωμένη αρτηριακή πίεση
Κόκκινο Κρασί
Το κόκκινο κρασί λειτουργεί ως αγγειοδιασταλτικό για τις αρτηρίες, ειδικά σε ασθενείς με υπέρταση (5). Με άλλα λόγια, ανοίγει (διαστέλλει) τα αιμοφόρα αγγεία για να προάγει την υγιή κυκλοφορία του αίματος. Ως αποτέλεσμα, το αίμα θα κυκλοφορεί πιο εύκολα, και κατά συνέπεια η καρδιά δεν θα χρειάζεται να λειτουργεί περισσότερο προκειμένου να στείλει το αίμα στο υπόλοιπο σώμα. Έρευνα έδειξε ότι το ο ερυθρός οίνος και το αλκοολωμένο (υψηλότερης περιεκτικότητας αλκοόλ) βελτιώνει την ροή του αίματος στην βραχιόνια αρτηρία σε υγιή άτομα καθώς επίσης μειώνει την πίεση του αίματος στους καπνιστές (5).
Μία μελέτη που εκπονήθηκε από τον Chiva-Blanch και άλλους, καθορίζει ότι το αλκοολωμένο κρασί μειώνει και την συστολική και την διαστολική πίεση του αίματος και αυξάνει το οξείδιο του αζώτου στο πλάσμα (7). Αυτά είναι καλά νέα για τα άτομα που δεν καταναλώνουν αλκοολούχα ποτά αλλά επιθυμούν να αποκτήσουν μερικά από τα οφέλη του κόκκινου κρασιού για την υγεία. Οι ερευνητές εικάζουν ότι οι πολυφαινόλες που βρίσκονται στο αλκοολωμένο κρασί παίζουν ρόλο στην αγγειοδιαστολή των αιμοφόρων αγγείων (2).
Αντιοξειδωτικά και πολυφαινόλες
Κόκκινο Κρασί
Τα αντιοξειδωτικά είναι ουσίες που μπορούν να συμβάλλουν στην πρόληψη ή στην αναβολή της ζημίας στα κύτταρα. Περιέχονται σε πολλά τρόφιμα, συμπεριλαμβανομένων των μούρων (μύρτιλα, κράνμπερι, μαύρα μούρα, φράουλες), των φασολιών (αποξηραμένα κόκκινα και μαύρα φασόλια), φυστίκια (πεκάν, καρύδια, φουντούκια), και μήλα (8). Τα αντιοξειδωτικά είναι στην πραγματικότητα ένας πολύ ευρύς όρος που αναφέρεται σε εκατοντάδες ουσίες, κυρίως βιταμίνη C, βιταμίνη Ε, βήτα-καροτίνη, βιταμίνη Α, λυκοπένιο, σελήνιο, λουτεΐνη και πολυφαινόλες (9,10).
Κατά την διάρκεια της πέψης το σώμα μετατρέπει την τροφή σε μία χρήσιμη φόρμα ενέργειας. Και κατά συνέπεια ένα αναπόφευκτο υποπροϊόν είναι ο σχηματισμός ελεύθερων ριζών. Οι ελεύθερες ρίζες είναι πολύ ασταθή μόρια τα οποία υπάρχουν σε όλα τις μορφές και μεγέθη. Αυτά προκαλούν ᾽᾽οξειδωτικό στρες᾽᾽ τα οποία μπορούν να καταστρέψουν τα κύτταρα και μπορεί να έχουν σημαντικό ρόλο σε πολλές παθήσεις όπως η νόσος του Αλτσχάιμερ, του διαβήτη, του καρκίνου και καρδιαγγειακών παθήσεων (10). Ωστόσο, μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι τα αντιοξειδωτικά εξουδετερώνουν τις ελεύθερες ρίζες, αν και τα αποτελέσματα είναι μικτά (9,10). Σε πολλές μελέτες, η κατάποση μεμονωμένων αντιοξειδωτικών (όπως η βιταμίνη C ή η βήτα-καροτίνη) παρέχει μικρή προστασία έναντι διαφόρων χρόνιων παθήσεων όπως καρδιακές παθήσεις και καρκίνος (10,11).
Ωστόσο, οι πολυφαινόλες που βρίσκονται στο κόκκινο κρασί φαίνονται ωφέλιμες και μπορούν να βοηθήσουν ενάντια στο οξειδωτικό στρες. Σύμφωνα με τους Li και άλλους, “Όταν συγκρίθηκαν οι επιδράσεις 3 αλκοολούχων ποτών, κόκκινου κρασιού, μπύρας και βότκας σε πρόσφατη μελέτη, μόνο ο ερυθρός οίνος παρείχε προστασία έναντι του αγγειακού οξειδωτικού στρες” (5).
Σύμφωνα με τον Yang και άλλους, οι πολυφαινόλες που βρέθηκαν στο κόκκινο κρασί (μη φλαβονοειδή και φλαβονοειδή) έχουν ᾽᾽αντιοξειδωτικές ή, αντι-φλεγμονώδεις επιδράσεις και πιθανόν αντι-αθηρογενετικά αποτελέσματα (12).
Ρεσβεροτόλη
Κόκκινο Κρασί
Η ρεσβεροτρόλη είναι ένας τύπος πολυφαινόλης σε ορισμένα φυτά. Ο ερυθρός οίνος που έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες μπορεί να λειτουργήσει ως αντιφλεγμονώδες. Η ρεσβερατρόλη στο κρασί προέρχεται ειδικά από το δέρμα του σταφυλιού. Έχει την ιδιότητα να προλαμβάνει την θρόμβωση του αίματος και να εμποδίζει την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων. Η έρευνα σχετικά με την ρεσβερατρόλη είναι μικρή και μη επαρκής. Η πλειοψηφία της έρευνας έχει γίνει σε ζώα ή σε δείγματα μεμονωμένων ιστών (in vitro) με ελάχιστες δοκιμές σε ανθρώπους. Ωστόσο, μερικές από τις προκαταρκτικές έρευνες επιδεικνύουν τα καρδιαγγειακά οφέλη της ρεσβερατρόλης (1).
Συμπέρασμα
Κόκκινο Κρασί
Τα τρέχοντα στοιχεία υποδηλώνουν ότι ένα ή δύο ποτήρια κόκκινο κρασί την ημέρα μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη καρδιακών παθήσεων, ωστόσο, δεν είναι 100% οριστική. Όταν το καταναλώνετε με μέτρο συμβάλλει στη μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης εν μέρει λόγω των αντιοξειδωτικών (πολυφαινολών) που περιέχει φυσικά το σταφύλι.
Ωστόσο, οι επαγγελματίες της άσκησης δεν πρέπει να ενθαρρύνουν τα άτομα να πίνουν κρασί, ειδικά εάν το άτομο δεν καταναλώνει αλκοόλ. Καθώς επίσης θα πρέπει να υπενθυμίζουν στους ασκούμενους που καταναλώνουν αλκοολούχα ποτά να τηρούν την επιτρεπόμενη δοσολογία αποφεύγοντας την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ. Με μέτρια κατανάλωση κόκκινου κρασιού (1-2 μικρά ποτήρια ημερησίως), οι ασκούμενοι μπορεί να έχουν υγιεινές επιδράσεις, όπως μειωμένη αρτηριακή πίεση και μειωμένο κίνδυνο αθηροσκλήρωσης.
Πηγή Α'
Κόκκινο Κρασί
- Ronksley PE, Brien SE, Turner BJ, Mukamal KJ, Ghali WA. Association of alcohol consumption with selected cardiovascular disease outcomes: a systematic review and meta-analysis. 2011;342:d671.
- Di Castelnuovo A, Rotondo S, Iacoviello L, Donati MB, De Gaetano G. Meta-analysis of wine and beer consumption in relation to vascular risk. Circulation. 2002 Jun 18;105(24):2836-44.
- van de Wiel A, de Lange DW. Cardiovascular risk is more related to drinking pattern than to the type of alcoholic drinks. Neth J Med. 2008 Dec;66(11):467-73.
- Mukamal KJ, Conigrave KM, Mittleman MA, Camargo CA Jr, Stampfer MJ, Willett WC, Rimm EB. Roles of drinking pattern and type of alcohol consumed in coronary heart disease in men. N Engl J Med. 2003 Jan 9;348(2):109-18.
- Li H, Förstermann U. Red wine and cardiovascular health. Circ Res. 2012 Sep 28;111(8):959-61. Epub 2012 Sep 6.
- DiCastelnuovo A, Castanzo S, Bagnardi V, Donati MB, Iacoviello L, de Gaetano G. Alcohol dosing and total mortality in men and women. Arch Intern Med2006;166:2437–2445.
- Chiva-Blanch G, Urpi-Sarda M, Ros E, Arranz S, Valderas-Martínez P, Casas R, Sacanella E, Llorach R, Lamuela-Raventos RM, Andres- Lacueva C, Estruch R. Dealcoholized red wine decreases systolic and diastolic blood pressure and increases plasma nitric oxide. Circ Res.2012;111:1065–1068.
Πηγή Β'
Κόκκινο Κρασί
- 20 Common Foods with the Most Antioxidants. http://www.webmd.com/food-recipes/20-common-foods-most-antioxidants. Accessed January 29, 2014.
- National Center for Complementary and Alternative Medicine (NCCAM). Antioxidant and Health: An Introduction. http://nccam.nih.gov/health/antioxidants/introduction.htm. Accessed January 29, 2014.
- Harvard School of Public Health. Antioxidants: Beyond the Hype. http://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/antioxidants/. Accessed January 29, 2014.
- Hennekens CH, Buring JE, Manson JE, et al. Lack of effect of long-term supplementation with beta-carotene on the incidence of malignant neoplasms and cardiovascular disease. N Engl J Med. 1996; 334:1145–49.
- Yang Y, Chan SW, Hu M, Walden R, Tomlinson B. Effects of some common food constituents on cardiovascular disease. ISRN Cardiol. 2011;2011:397136.
- Penumathsa SV, Maulik N. Resveratrol: a promising agent in promoting cardioprotection against coronary heart disease.Can J Physiol Pharmacol. 2009 Apr;87(4):275-86.
By Brian Sutton MS, MA, NASM-CPT, CES, PES
