Η μεταβλητότητα του καρδιακού ρυθμού (HRV) είναι η μεταβολή του χρόνου μεταξύ των διαδοχικών καρδιακών παλμών, η οποία προσδιορίζει την ενεργοποίηση του αυτόνομου νευρικού συστήματος (ANΣ), του τμήματος δηλαδή του κεντρικού νευρικού συστήματος (ΚΝΣ) που ρυθμίζει τις βασικές ακούσιες λειτουργίες του σώματος, συμπεριλαμβανομένης της δραστηριότητας του καρδιακού μυός και των λείων μυών, όπως επίσης και των μυών της εντερικής οδού και τους αδένες.

Το αυτόνομο νευρικό σύστημα (ΑΝΣ) χωρίζεται σε δύο επιπλέον συστήματα, το συμπαθητικό νευρικό σύστημα (ΣΝΣ), το οποίο διεγείρει το σύστημα «μάχης ή φυγής» του σώματος και το παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα (ΠΝΣ), που διεγείρει την απόκριση του σώματος «ξεκούρασης και πέψης». Μια υψηλή μεταβλητότητα υποδηλώνει διέγερση του συμπαθητικού νευρικού συστήματος, ενώ μια χαμηλή μεταβλητότητα δείχνει ενεργοποίηση του παρασυμπαθητικού νευρικού συστήματος. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι ακραίες φυσιολογικές αντιδράσεις, προς οποιαδήποτε κατεύθυνση, είναι ενδείξεις κάποιας μορφής υπερβολικής απόκρισης στρες. Παρόλο οι πρώτοι Έλληνες μέτρησαν τον καρδιακό ρυθμό, δεν είχε γίνει αποτελεσματικά έως την εμφάνιση των συσκευών ψηφιακής παρακολούθησης τη δεκαετία του 1970. Εκείνο τον καιρό άρχισαν να κάνουν μετρήσεις καρδιακού ρυθμού για τον εντοπισμό των αλλαγών στην υγεία οι οποίες είχαν σχέση με το στρες.

Η μέτρηση του καρδιακού ρυθμού είναι πολύ εύκολη διαδικασία για τους ασκούμενούς σας, την οποία μπορούν να κάνουν, ενώ είναι ξαπλωμένοι το πρωί στο κρεβάτι τους. Το μόνο που χρειάζονται είναι ένας ιμάντας στήθους για την παρακολούθηση των καρδιακών παλμών και μια εφαρμογή στο κινητό, η οποία θα μετρά του παλμούς τους. Στο πλαίσιο της χρήσης της μεταβλητότητας του καρδιακού ρυθμού, για να βοηθήσουμε περισσότερο τους ασκούμενούς μας, μπορούμε να χρησιμοποιούμε αυτά τα απλά εργαλεία μέτρησης για να προσδιορίσουμε την επίδραση που έχουν όλες οι μορφές άγχους στο σώμα τους και να αρχίσουμε να προσαρμόζουμε ανάλογα την προπόνησή τους.