Αναγνωρίζετε τον πόνο;
Καθορισμός Πόνου στο FMS
Κάποιος που παρακολουθεί ένα μάθημα (Healthcare Provide ή Fitness Professional) συνήθως θα θέσει αυτή την ερώτηση κάποια στιγμή και τα άτομα που θα αξιολογήσει θα το ρωτήσουν επίσης. Δεν είναι, ωστόσο, μια ερώτηση παγίδα. Αλλά τα άτομα (επαγγελματίες και όχι) δεν έχουν ξεκαθαρίσει τι εννοούμε ότι υπάρχει πόνος και πώς τον καθορίζουμε. Αποσαφηνίζοντας όμως αυτό το ερώτημα μπορεί να βοηθήσει στην παροχή καλύτερων απαντήσεων στη χρήση του FMS.
Ως επαγγελματίες του FMS γνωρίζουμε ότι όταν βλέπουμε το σκορ (ο πόνος) στο FMS αποτελεί βασικό κλειδί και στόχο για την αξιολόγηση. Ο εντοπισμός επίπονων μοτίβων κίνησης μας επιτρέπει να παραπέμψουμε τους ασκούμενούς μας στον ειδικό υγείας, και να λάβουμε κατάλληλες αποφάσεις προγραμματισμού. Όταν ο Gray Cook έγραψε το βιβλίο ‘’Movement’’, η πρώτη αρχή ήταν “ξεχωρίστε τα επίπονα μοτίβα κίνησης από τα δυσλειτουργικά, για να υπάρχει σαφήνεια και προοπτική”. Το ερώτημα που προκαλεί ο πόνος είναι: ‘’Κινείστε ελάχιστα επειδή νιώθετε πόνο ή πονάτε επειδή κινείστε ελάχιστα; Ο μόνος τρόπος για να απαντήσετε σε αυτή την ερώτηση είναι να βγάλετε τον πόνο έξω από την εξίσωση.
Τι είναι ο πόνος;
Καθορισμός Πόνου στο FMS
‘”Οι επιστήμονες συμφωνούν ότι ο πόνος είναι ένα δυσάρεστο αίσθημα στο σώμα μας που μας κάνει να θέλουμε να σταματήσουμε ή να αλλάξουμε την συμπεριφορά μας”, είπε ο Lorimer Moseley. Ο ίδιος συνέχισε λέγοντας: “Ο πόνος ξεκινά από τον εγκέφαλο ο οποίος εξετάζει μία πληθώρα πληροφοριών, συμπεριλαμβανομένων των δεδομένων κινδύνου από το σύστημα ανίχνευσης κινδύνου. Αλλά επίσης και νοητικά δεδομένα (π.χ. προσδοκίες, προηγούμενη έκθεση, πολιτισμικά και κοινωνικά πρότυπα, πεποιθήσεις) και άλλη αισθητηριακά δεδομένα (π.χ. από την όραση ή από άλλους αισθητήρες της περιοχής)
http://www.bodyinmind.org/what-is-pain/
“Η κατανόηση του πόνου έχει σημειώσει τεράστια πρόοδο τα τελευταία χρόνια και είναι μια πολυπαραγοντική εμπειρία. Εμείς, ως επαγγελματίες πρέπει να συνεργαστούμε με ειδικούς υγείας ώστε να παραπέμπουμε τους ασκούμενους όταν είναι απαραίτητο. Αυτό που γνωρίζουμε είναι ότι ο πόνος μεταβάλλει τον έλεγχο του κινητικού ελέγχου και, όποτε είναι δυνατόν, θέλουμε να δούμε την κίνηση που δεν την επηρεάζει ο πόνος.”
Ο κινητικός έλεγχος & γιατί είναι σημαντικό να εξετάσουμε την κίνηση ακόμη κι αν δεν υπάρχει πόνος
Καθορισμός Πόνου στο FMS
Το εξαιρετικό άρθρο ‘’Regional Interdependence And Limiting Factors To Performance’’ (Part 1) του Greg Dea περιλαμβάνει μερικές σημαντικές πληροφορίες για τον πόνο και το αντίκτυπό του στον κινητικό έλεγχο.
“Τα κινητικά μοτίβα που έχουν εξασθενίσει εξαιτίας του πόνου, μπορούν να οδηγήσουν σε προστατευτικές κινήσεις και σε φόβο της κίνησης. Το αποτέλεσμα αυτού είναι βλάβες, όπως μειωμένο εύρος κίνησης, μεταβολές στο μήκος των μυών, μείωση της δύναμης, και τελικά μπορεί να συμβάλουν στην ανικανότητα.” (Cook, cited in (Cook, 2010), p.117). Κάθε απάντηση στον πόνο εξαρτάται από τις ιδιαιτερότητες ενός έργου…
Για να επαναλάβουμε, ο μόνος τρόπος που μπορείτε να πείτε ότι ο πόνος δεν παρεμβαίνει, είναι να αφαιρέσετε πρώτα τον πόνο. Ενώ η αλλαγή της επίπονης ραχιαίας κάμψης σε μη επώδυνη κίνηση μπορεί να μην αλλάξει το κάθετο άλμα, θα αφαιρέσει ένα πιθανό σημείο από το οποίο προκαλείται η δυσλειτουργία για να μετατρέψει τον κινητικό έλεγχο της κινητικής αλυσίδας που τελικά θα βοηθήσει στην αποσαφήνιση του θεμελιώδους θέματος᾽᾽.
“Όπως είδατε παραπάνω, ο πόνος μπορεί να αλλάξει τον έλεγχο της κίνησης της κινητικής αλυσίδας. Μπορεί ακόμη και να οδηγήσει σε άγχος σχετικά με τον επικείμενο πόνο κατά τη διάρκεια μιας δραστηριότητας (Moseley et al., 2003), σε μειωμένη αντίληψη της ικανότητας και σε μειωμένη απόδοση (Deschamps et al., 2014), και τουλάχιστον σε οξύ πόνο. Ένα τέτοιο σενάριο είναι η ουσία της περιφερειακής αλληλεξάρτησης: ο πόνος σε οποιοδήποτε σημείο μπορεί να επηρεάσει ένα μοτίβο κίνησης σε ολόκληρη την κινητική αλυσίδα ».
Και υπάρχει μία έρευνα ότι ο πόνος μετατρέπει την απόδοση:
“Η παρουσία του πόνου έχει σχέση με αλλοιωμένο κινητικό έλεγχο (γνωστός ως λειτουργική αστάθεια) σε σύγκριση με τα υποκείμενα ελέγχου σε χειρισμούς τομής (Son et al., 2017).”
Πως καθορίζουμε, λοιπόν, τον πόνο στο FMS;
Καθορισμός Πόνου στο FMS
Καθορίζοντας τον πόνο σε σχέση με την αξιολόγηση της κίνησης:
“Ο Πόνος – ένα φυσικό αίσθημα που περιλαμβάνει θλίψη, ευαισθησία, κάψιμο, δυσφορία, τσίμπημα, σφίξιμο, ακτινοβολία, οξύτητα ή πόνο που είναι ανεπιφύλακτος ή ανεξήγητος”.
Ο Gray Cook συνεχίζει με τα κριτήρια του πόνου:
- Οικείο – σε τακτική βάση ή σε συνεχή βάση
- Από συνηθισμένες κινήσεις – παρατηρείτε σε καθημερινές δραστηριότητες και ασκήσεις
- Σημάδια ανησυχίας ή άγχους – το άτομο που αναφέρει τον πόνο, εστιάζει σε αυτόν
Ποια είναι η διαφορά του πόνου και της δυσφορίας;
Καθορισμός Πόνου στο FMS
Η δυσφορία σε αυτή την περίπτωση μπορεί να καθοριστεί ως: “ένα μη-αγχωτικό ή μη-ανησυχητικό φυσικό αίσθημα που περιλαμβάνει αμηχανία, ανησυχία, ήπιο σφίξιμο ή συγκεκριμένο πόνο που προκαλείται από την άσκηση…”. Αυτό μπορεί να μην είναι οικείο και να προκαλείται μόνο με αδέξιες κινήσεις. Κανένα σημάδι ανησυχίας ή στρες μπορεί να είναι ένας μεγάλος παράγοντας μεταξύ του πόνου και της δυσφορίας. Η δυσφορία συνήθως θα υποχωρήσει με επαναλαμβανόμενες κινήσεις.
Έτσι, ως επαγγελματίες του FMS πρέπει να είστε ένας καλός ντετέκτιβ που παρακολουθεί τα σημάδια στρες και ανησυχίας (οι εκφράσεις του προσώπου και η αναπνοή αποτελούν σημάδια-κλειδιά εδώ) και πρέπει να θέτετε ερωτήσεις για να καταλάβετε τι θέλει να πει ο ασκούμενος. Είναι μία αίσθηση σαν τσίμπημα ή σαν κάψιμο; Το έχετε αισθανθεί ξανά; Πρέπει να είστε προετοιμασμένοι με ερωτήσεις που μπορούν οι ασκούμενοι να απαντήσουν εύκολα και που θα σας δώσουν τις πληροφορίες που χρειάζεστε για να κατανοήσετε τι αισθάνονται.
Τυπικές αλληλεπιδράσεις κατά την διάρκεια των αξιολογήσεων:
Υπήρχε πόνος σε αυτή την κίνηση;
Ασκούμενος: Όχι, απλώς αισθάνθηκα ένα σφίξιμο.
Απάντηση – πιθανώς δυσφορία
Υπήρχε πόνος σε αυτή την κίνηση;
Ασκούμενος: Ναι, πραγματικά αισθάνθηκα κάψιμο.
Το έχετε νιώσει ξανά;
Ασκούμενος: Ναι, όταν ανεβαίνω ή κατεβαίνω τις σκάλες.
Απάντηση – πιθανώς πόνος
Υπήρχε πόνος σε αυτή την κίνηση;
Ασκούμενος: Δεν είμαι σίγουρος, ένιωσα περίεργα.
Ήταν σαν τσίμπημα ή μαχαιριά;
Ασκούμενος: Όχι.
Είχε την αίσθηση της διάτασης;
Ασκούμενος: Ναι, ένα δυνατό τράβηγμα.
Απάντηση – πιθανώς δυσφορία
Θα αφιερώσετε χρόνο ώστε να κατανοήσετε με σαφήνεια τις πληροφορίες που σας δίνει το άτομο που αξιολογείτε.
Το ερώτημα είναι…να συνεχίσετε ή όχι
‘’Εάν υπάρχει πόνος θα σταματήσω την αξιολόγηση;’’
Κίνδυνοι & οφέλη
Καθορισμός Πόνου στο FMS
Κίνδυνοι:
- Η κατάσταση που προκαλεί τον πόνο μπορεί να επιδεινωθεί.
- Το άτομο μπορεί να έχει κάποιο φόβο ή ανησυχία.
- Το επώδυνο επεισόδιο μπορεί να μεταβάλει την κίνηση και να μην δώσει σαφή εικόνα της τρέχουσας λειτουργικής κατάστασης του ασκούμενου.
Οφέλη:
- Μία πλήρης αξιολόγηση μπορεί να παρέχει μία λεπτομερή αναπαράσταση της κίνησης.
- Περισσότερα από ένα μοτίβα κίνησης μπορεί να προκαλούν τον ίδιο πόνο.
- Ένας διαφορετικός πόνος μπορεί να ανακαλυφθεί αν εκτελεστούν όλα τα τεστ μοτίβων κίνησης.
- Μία πλήρης αξιολόγηση μπορεί να χρησιμεύσει ως βάση για μελλοντική αναφορά.
Ως επαγγελματίες πρέπει να αποφασίσετε και να σταθμίσετε τον κίνδυνο και το όφελος συνεχίζοντας την αξιολόγηση με βάση την εμπειρία σας και την άνεσής σας έχοντας την παρουσία πόνου. Ο πόνος που είναι επίμονος (δεν “φεύγει” μετά την δράση που τον προκάλεσε) ή μεγαλώνει μετά την δράση, είναι ασφαλώς ένα σήμα ώστε να σταματήσετε και να παραπέμψετε τον ασκούμενο. Εκτός από αυτήν την κατάσταση, συνεχίζοντας την αξιολόγηση συλλέγετε περισσότερες πληροφορίες είτε για τον προγραμματισμό ή για τον ειδικό υγείας που έχετε παραπέμψει το άτομο. Η εύρεση μοτίβων που δεν επηρεάζονται από τον πόνο σας επιτρέπει την ελευθερία κίνησης. Έτσι, έχοντας μία πλήρη αξιολόγηση σας επιτρέπει να δείτε ποιες αλλαγές υπάρχουν όταν ο πόνος δεν περιπλέκει πλέον τις κινήσεις.
Τι να κάθενετε εάν αισθάνεστε δυσφορία
Καθορισμός Πόνου στο FMS
Μπορείτε, λοιπόν, να βαθμολογείτε την δυσφορία με 0. Αν υπάρχει πόνος δηλαδή, αλλά χωρίς να παραπέμψετε σε κάποιον ειδικό υγείας τον ασκούμενο. Θα ελέγχετε την δυσφορία σύμφωνα με την Αρχή # 2 (Να προστατεύσετε πριν διορθώσετε). Έπειτα, θα επανελέγξετε την δυσφορία μετά από κάθε συνεδρία. Θα προστατεύσετε (αποφύγετε) την ενόχληση, βάζοντας σκορ 1, όπως θα κάνατε με τον πόνο. Εάν η δυσφορία παραμένει καθώς και δεν αλλάζει τότε παραπέμψτε το άτομο σε ειδικό υγείας.
