Ενσωμάτωση της ανθεκτικής σκέψης στην καθημερινή ζωή
Η ανθεκτικότητα αποτελεί ένα ιδιαίτερα επίκαιρο και διαδεδομένο θέμα στη σύγχρονη κοινωνία, καθώς υπάρχει αυξανόμενη κατανόηση ότι η νοοτροπία επηρεάζει σημαντικά την ψυχική και σωματική ευεξία. Επιπλέον, με την αύξηση των απαιτήσεων στην εργασία και την καθημερινή ζωή στο πλαίσιο της γρήγορης και απαιτητικής κοινωνίας μας, η ανθεκτικότητα αναδεικνύεται ως κρίσιμο εργαλείο για τη μείωση του στρες.
Στο πλαίσιο του παρόντος άρθρου, η ανθεκτικότητα ορίζεται ως η ικανότητα του ατόμου να ανακάμπτει από δυσκολίες και να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τις αντιξοότητες. Η έννοια αυτή αποτελεί θεμέλιο του προγράμματος NASM Wellness Coach και ορίζεται ως μια κατάσταση ύπαρξης και όχι ως μόνιμο χαρακτηριστικό. Πρόκειται για μια σημαντική διάκριση, καθώς πολλοί θεωρούν λανθασμένα ότι η ανθεκτικότητα είναι έμφυτη και σταθερή – την έχει κάποιος ή όχι.
Η πραγματικότητα όμως είναι ότι η ανθεκτικότητα αποτελεί μια συνειδητή επιλογή. Όταν εμφανίζονται στρεσογόνες καταστάσεις, το άτομο επιλέγει πώς θα τις ερμηνεύσει και αν θα ανταποκριθεί με έναν προσαρμοστικό τρόπο ή όχι. Έχουμε όλοι παρατηρήσει περιπτώσεις όπου κάποιοι αντιδρούν δυσανάλογα σε μικρούς στρεσογόνους παράγοντες, ενώ άλλοι διαχειρίζονται με ευκολία σοβαρές κρίσεις. Κοινός παρονομαστής σε αυτές τις διαφορετικές αντιδράσεις είναι η νοοτροπία, δηλαδή ο τρόπος με τον οποίο το άτομο αντιλαμβάνεται και αξιολογεί τις εμπειρίες του. Τα άτομα με ανθεκτικότητα τείνουν να διατηρούν μια πιο θετική προσέγγιση όταν προκύπτουν δυσκολίες και είναι ανοιχτά στο να μαθαίνουν από τα λάθη τους μένοντας αφοσιωμένα στους στόχους τους παρά τα όποια εμπόδια.
Ενσωμάτωση της ανθεκτικής σκέψης στην καθημερινή ζωή
Το ενθαρρυντικό είναι ότι η ανθεκτική σκέψη μπορεί να διδαχθεί και να αναπτυχθεί. Ακόμη και όσοι δυσκολεύονται να την ενσωματώσουν μπορούν να μάθουν να καλλιεργούν αυτόν τον τύπο νοοτροπίας στην καθημερινότητά τους. Με τη σταδιακή βελτίωση αυτής της δεξιότητας, τα άτομα μπορούν να ανταποκρίνονται αποτελεσματικότερα στο στρες και να ξεπερνούν προκλήσεις. Επιπλέον, όσο περισσότερο εξασκούμε αυτή την ικανότητα, τόσο καλύτερα την εφαρμόζουμε στις κρίσιμες στιγμές. Αυτό εξηγείται με τον καλύτερο τρόπο από τον Rick Hanson στο βιβλίο του “Hardwiring Happiness”, όπου παρουσιάζεται πώς μπορεί κανείς να ενισχύσει συγκεκριμένες νευρωνικές διαδρομές και να ανασχηματίσει τον τρόπο σκέψης και αντίδρασης στο στρες.
Προσωπικά, πιστεύω ότι η ανάπτυξη της ανθεκτικής σκέψης απαιτεί καθημερινή εξάσκηση και όχι αναμονή έως ότου προκύψουν εμπόδια. Εάν εξασκούμε αυτή τη δεξιότητα σε μικρές, καθημερινές προκλήσεις, γινόμαστε πιο ικανοί να την εφαρμόσουμε αποτελεσματικά σε μεγαλύτερες δυσκολίες.
Ενσωμάτωση της ανθεκτικής σκέψης στην καθημερινή ζωή
Παρακάτω παρουσιάζονται κάποιες πρακτικές συμβουλές για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας σε καταστάσεις στρες ή όταν προκύπτουν εμπόδια. Η ενσωμάτωσή τους στην καθημερινότητα μπορεί να ενισχύσει σημαντικά την ψυχική ανθεκτικότητα:
Αναπνεύστε και κάντε παύση.
Πάρτε μια βαθιά ανάσα και δώστε στον εαυτό σας χρόνο να σταματήσει και να αξιολογήσει την κατάσταση. Αυτό επιτρέπει την πλήρη επίγνωση των επιλογών σας και βοηθά στην ορθή απόφαση για το πώς θα αντιδράσετε.Σκεφτείτε την προσαρμογή.
Αναρωτηθείτε: «Πώς μπορώ να προσαρμοστώ σε αυτήν την κατάσταση;», «Υπάρχει άλλος τρόπος να δω αυτό το πρόβλημα;» Συχνά, η αρνητική συναισθηματική αντίδραση περιορίζει τη δημιουργικότητά μας στην εύρεση λύσεων. Πριν αντιδράσετε αρνητικά, εξετάστε πρώτα εναλλακτικές προσεγγίσεις.Αφήστε όσα δεν μπορείτε να ελέγξετε.
Υπάρχουν καταστάσεις που δεν υπάγονται στον έλεγχό μας. Η επίγνωση και η αποδοχή αυτού μειώνει την ψυχολογική επιβάρυνση και καλλιεργεί την ανθεκτικότητα.Δείτε τη μεγαλύτερη εικόνα.
Συχνά μικρά προβλήματα μεγαλώνουν δυσανάλογα στη σκέψη μας. Αναλογιστείτε τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο του στρεσογόνου παράγοντα. Για παράδειγμα, αν αργείτε στη δουλειά λόγω κίνησης, αυτό θα έχει σημασία σε ένα χρόνο;Διατηρήστε μια εποικοδομητική στάση.
Αποφύγετε τις ακραίες σκέψεις. Αν κάτι πάει λάθος, αναγνωρίστε το και εστιάστε στο μάθημα που πήρατε και στο πώς θα ενεργήσετε διαφορετικά στο μέλλον. Πείτε στον εαυτό σας: «Έμαθα πως ___ από αυτήν την εμπειρία και θα το χρησιμοποιήσω για να προχωρήσω».Οπτικοποιήστε την επιτυχία.
Αντί να εστιάζετε στο εμπόδιο, κρατήστε το βλέμμα σας στον ευρύτερο στόχο. Φανταστείτε που θέλετε να φτάσετε και παραμείνετε αφοσιωμένοι, παρά τις δυσκολίες.
Ενσωμάτωση της ανθεκτικής σκέψης στην καθημερινή ζωή
Η ενσωμάτωση της ανθεκτικής σκέψης στην καθημερινότητα είναι μια πρακτική που απαιτεί χρόνο και υπομονή, ειδικά για όσους δεν προκύπτει φυσικά. Όταν παρατηρείτε ότι επιστρέφετε σε παλιά αρνητικά μοτίβα, αναγνωρίστε το, σκεφτείτε τι θα μπορούσατε να κάνετε διαφορετικά και εφαρμόστε ξανά αυτές τις συμβουλές για να συνεχίσετε την πορεία σας με ανθεκτικότητα.
Πηγή: https://blog.nasm.org/behavior-change-and-motivation/resilience-based-thinking
